پیش‌نوشتار:

آن‌چه می‌خوانید یادداشتی شتاب‌زده درباره گفتمان انقلاب اسلامی که به خواست دبیر محترم تحریریه (+) «حیات تازه» ویژه‌نامه ورودی‌های جدید دانشگاه امام صادق علیه‌السلام نوشتم. حیات تازه، ضمیمه حیات خلوت(+)، ویژه‌نامه داخلی ماه‌نامه (+)حیات، کاری از قرارگاه نشریات (+)بسیج دانشجویی (+) دانشگاه امام صادق علیه‌السلام است.

حرف ما

جسته و گریخته درباره گفتمان انقلاب اسلامی

حمید درویشی شاه‌کلایی

دانشجوی کارشناسی‌ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات

PavaraQi.ir

انتقال تجربه‌ها، شکاف نسلی را حذف می‌کند. اصلا چه معنی دارد سال اولی دهه نود از همان جایی شروع کند که سال اولی دهه هشتاد؟ مرور بخش‌های منتخب تجربه و شناخت من از «گفتمان انقلاب اسلامی»، موضوع این انتقال است.

گفتمان یعنی فضای فکری. چیزهای مختلف را باید در متن گفتمان آن دید و فهمید. مثلا اگر می‌خواهید خود را بشناسید و بایدنباید زندگی خود را تشخیص بدهید باید فضای فرهنگی انقلاب اسلامی را بشناسید تا خدای ناکرده پازل دشمن را تکمیل نکنید! چه بسا کاری در فضای گفتمان عقلانیت ابزاری غربی، کار خوب باشد اما در فضای گفتمانی انقلاب اسلامی به شدت بد ارزیابی شود.

در یک نگاه، انقلاب اسلامی به امامت ولی معظم فقیه، حضرت روح‌الله خمینی در بهمن 57 با مشارکت گسترده مردم اتفاق افتاد. در نگاهی دیگر، انقلاب، یک رویداد نیست، یک گفتمان است. یک نظام تفکر و اندیشه است. به ما چارچوب تحلیل و راهنمای عمل می‌دهد.

نیمه دوم قرن بیستم است. جهان پس از جنگ جهانی به دو بلوک غرب (آمریکا) و شرق (شوروی) تقسیم شده است. آمریکا به بهانه مقابله با کمونیزم، در پی گسترش فرهنگ خود در کشورهای جهان است. اما ملل آزادی‌خواه جهان، با استعمار نو و امپریالیسم جهانی آمریکایی مخالفند. الگوی انقلاب و استراتژی مبارزه را در کجا باید پیدا کنند؟ پاسخ: مارکسیسم شوروی صادرکننده انقلاب‌هاست! نظریه‌پرداز گفتمان انقلاب اسلامی امام روح‌الله سلام‌الله‌علیه است. او هر دو الگوی اثباتی غرب و انقلابی شرق را به چالش می‌کشد. امام، اسلام را میدان‌دار مبارزه می‌کند و از دل همین اسلام هم الگوی اداره جامعه در می‌آورد. امام اعتقاد دارد که اسلام برای مسائل مختلف امروز بشر، حرف برای گفتن دارد. اسلام در زمینه اقتصاد، اجتماع و... حرف دارد!

یک بعد انقلاب اسلامی، ظلم‌ستیزی بود. مردم ما از ستم‌شاهی خسته شدند. «نه بزرگ» به رژیم پهلوی که در پی پیاده‌سازی گفتمان غربی در ایران عزیز بود.

شاید مهم‌ترین بعد گفتمان انقلاب اسلامی، تمایز و تضاد اسلام ناب و اسلام آمریکایی باشد. امام در تبیین خود از انقلاب اسلامی می‌فرمایند: «مردم، علیه ظلم و بی‌داد، تحجر و واپس‌گرایى قیام کردند و فکر اسلام ناب محمدى را جایگزین تفکر اسلام سلطنتى، اسلام سرمایه‌دارى، اسلام التقاط و در یک کلمه اسلام امریکایى کردند... در جمود حوزه‏هاى علمیه آن زمان که هر حرکتى را متهم به حرکت مارکسیستى و یا حرکت انگلیسى مى‏کردند، تنى چند از عالمان دین‌باور دست در دست مردم کوچه و بازار، مردم فقیر و زجر کشیده گذاشتند و خود را به آتش و خون زدند و از آن پیروز بیرون آمدند.» (صحیفه، ج21، ص240) بله! ظاهرا مردم علیه اسلام حوزه‌های علمیه قیام کردند! خون دلی که پدرمان از این متحجران و مارهای خوش خط و خال حوزه‌ها خورده، از هیچ‌کس نخورده.

اقتضای ادای حق مطلب به زبان الکن من، به درازا کشیدن سخن است!خلاصه یادتان باشد برای شناخت انقلاب ما باید ظلم و تحجر را بشناسید که انقلاب ما علیه آن‌ها بود. مثلا آمریکا مصداق ظلم است و عربستان مصداق تحجر. امام اگر از آمریکا بگذرد، از آل سعود نخواهد گذشت! خودتان این کلیدواژه‌ها را به ویژه در جلد 21 صحیفه مرور کنید. فقط همین قدر بگویم که تحجری که امام مخالفش بود، یه چیزی تو مایه‌های اسلام فردی است. اسلام عبادت فردی. اما دین، همه دین است. مزیت نسبی امروز اسلام هم در جنبه‌های اجتماعی آن نهفته است. اسلام حکومتی که احکام ثانویه دارد، یعنی اسلامی که ضد تحجر است. ما باید فقه کلان حکومتی اسلام را استخراج کنیم.

امروز، جنگ ما جنگ عقیده است و جغرافیا و مرز نمی‌شناسد. هسته‌های جهانی مقاومت. بسیجیان جهان اسلام باید در فکر حکومت بزرگ اسلامی باشند و این شدنی است. نه فقط جهانی بیندیشید بلکه عملکرد جهانی داشته باشید! انقلاب ما یعنی آرمان‌ها به واقعیت می‌پیوندند. یعنی بریم سراغ کارهای نشدنی تا بشود.

انقلاب اسلامی به پشتوانه نظری ولایت فقیه در زمان غیبت معصوم، به منظور زمینه‌سازی ظهور و تشکیل حکومت مهدوی نمی‌خواهد بگذارد احکام و نظرات اسلام بر روی زمین بماند. امروز بر من و توست که نظرات اسلام را درباره مسائل جدید تبیین کنیم. یاد بگیریم، یادداشت و پایان‌نامه بنویسیم و از مراجع عزیزمان مطالبه کنیم. اگه من و تو نریم دنبال این حرف‌ها، چه کسی می‌ره دنبال آرمان‌های امام؟ عدالت‌خواهی و مطالبه‎گری هنوز لُب انتظارات امام خامنه‌ای از ماست. تمدن بزرگ اسلامی را نسل ما می‌تواند/باید بسازد. ان‌شاءالله نسل ما نسل ظهور است اگر کمی درک کنیم که به امام معصوم هم نیاز داریم!

ببخشید، طولانی شد!

سوتیتر:

عدالت‌خواهی و مطالبه‎گری هنوز لُب انتظارات امام خامنه‌ای از ماست. تمدن بزرگ اسلامی را نسل ما می‌تواند/باید بسازد. ان‌شاءالله نسل ما نسل ظهور است اگر کمی درک کنیم که به امام معصوم هم نیاز داریم!

ظاهرا مردم علیه اسلام حوزه‌های علمیه قیام کردند! خون دلی که پدرمان از این متحجران و مارهای خوش خط و خال حوزه‌ها خورده، از هیچ‌کس نخورده