نمی‌دونم آیا این یک حساسیت فصلی (آغاز فصل‌های گرم سال یا اوج مسافرت‌های نوروزی) است یا یک دغدغه دائمی است که پاسخ‌های اشتباه به آن داده می‌شود. به هر حال، هر چه باشد، این روزها مطالبی در شبکه‌های اجتماعی می‌بینم و ایمیل‌هایی درباره حجاب و سیاست‌گذاری پوشش در ایران به دستم می‌رسد که از دو جهت برایم مهم است:
1- حجاب به دین مرتبط است. حجاب در باور مردم مذهبی عصر ما نیز نماد مهمی از دین‌داری است. در وصیت‌نامه شهدای جنگ تحمیلی نیز جایگاه مهمی دارد. رشته ما هم در دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، پیش از هر تخصصی، معارف اسلامی است.
2- سیاست‌گذاری حجاب، بحث مدیریت پوشش یا هر آن‌چه اسم آن را بگذاریم، فصل مهمی از سیاست‌گذاری عمومی (سیاست‌گذاری فرهنگی) کشور ماست. بسیاری از نهادها با آن درگیرند. مردم از مسئولان مطالبه جدی دارند. اعمال سیاست‌های منطقه‌ای چون اجباری شدن چادر در شهرهای مذهبی چون مشهد مقدس دور از ذهن نیست. اجباری شدن نوع خاصی از حجاب در ابتدای پیروزی انقلاب همچون اجباری شدن کشف حجاب در دوران رضاخان، به مثابه دخالت حکومت در زندگی مردم همیشه جالب توجه است. بقاع متبرک و امامزادگان قیود خاص خود در زمینه پوشش را دارند. به هر حال، سیاست‌گذاری فرهنگی گرایش اصلی رشته ماست. چند پایان‌نامه (به زعم من تقریبا بی‌فایده) نیز در دانشکده ما در همین حوزه دفاع شده است.
---
یکی دو ایمیل رسیده این روزها رو (که هر دو بازنشر مطالب مهم قدیمی هستند) مناسب می‌بینم برای شما معرفی کنم. این معرفی به معنی نزدیکی نظرات بنده با مطالب مطروحه نیست. اصلا من رو چه به حجاب؟!
اولی: یادداشت جنجالی هابیل
ناتوانی در سیاست‌گذاری حوزه‌ی حجاب
نویسنده: شهاب اسفندیاری / دکترای مطالعات رسانه از دانشگاه بیرمنگام
http://shbesf.persianblog.ir/post/75
این مقاله در اردیبهشت ١٣٨٩ نوشته شد و در مجله‌ی «هابیل» (شماره‌ی ۴، مرداد و شهریور ۱۳۸۹) منتشر شد. خلاصه‌ای از آن نیز در همایش دوسالانه‌ی علوم انسانی (تهران، شهریور ۱۳۸۹) ارائه شد. در پی پرسش یکی از خوانندگان این وبلاگ، «مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی» توضیحاتی در پاسخ به این مقاله ارائه کرد که متن آن را اینجا گذاشته‌ام. در شماره بعدی مجله هابیل (شماره‌ی ۵، خرداد و تیر ۱۳۹۰) نیز نقدی بر این مقاله به قلم آقای آرش سالاری منتشر شد که متن آن را اینجا میتوانید مشاهده کنید. در آذرماه ۱۳۹۰ نقد دیگری به قلم آقای «موسی هنرپیشه» بر این مقاله منتشر شد که اینجا قابل ملاحظه است. در اوایل بهمن ماه سال ۱۳۹۰ مجله‌ی «هابیل» توسط هیات نظارت بر مطبوعات توقیف شد. یکی از دلایل توقیف مجله انتشار این مقاله در آن ذکر شده بود. درباره توقیف هابیل مطلبی نوشتم که اینجاقابل ملاحظه است. در آذر ماه ۱۳۹۱ مجموعه مستند «جهانشهری ها» به کارگردانی اینجانب از شبکه سه سیما پخش شد. برخی از قسمت های این مجموعه را می توان پیوستی تصویری بر مقاله «فرهنگ علمایی...» محسوب کرد.
دومی: مصاحبه حجت‌الاسلام زیبایی‌نژاد با فارس
خبرگزاری فارس: مشکل اصلی این است که نهادهای مربوطه سیاست‌گذاری بلد نیستند. مشکل این نیست که طرح عفاف و حجاب شورای عالی انقلاب فرهنگی اجرا نمی‌شود. مشکل اصلی این است که این طرح عفاف و حجاب مبتنی بر یک مطالعه‌ی اجتماعی دقیق نیست.
