گفتنی است دانشگاه امام صادق در اصل،‌ غیرانتفاعی است اما از موقوفات، بودجه دولتی و پول‌های دریافتی از سوی دانشجویان بهره می‌برد. این دانشگاه برخلاف روال سابق خود که هیچ هزینه قابل توجهی از دانشجویان دریافت نمی‌کرد و بلکه تا ۱۳۸۵ به آنان ماهانه، شهریه می‌داد، هم‌اکنون انواع و اقسام پول‌ها را از دانشجویان جوان خود دریافت می‌کند. حتی از دانشجویان دکتری که تعهدی مبنی بر پرداخت شهریه نداشته‌اند، مبلغ گزاف چند ده میلیونی بابت تبدیل تعهد خدمت می‌گیرد. (که همه این‌ها بدون اعلام قبلی بوده است.)

دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد این دانشگاه باید در محضر اسناد رسمی، یک تعهد رسمی ثبت کنند و هزینه آن را پرداخت کنند. این تعهد شامل موارد متعددی است که اهم آن عبارت است از:

۱- پرداخت شهریه به ازای هر نیم‌سال آموزشی (با توجه به طول دوره تحصیل، تقریبا ۲۰ میلیون تومان)

۲- خدمت به دانشگاه (که دانشگاه می‌تواند آن را نقدی یا اقساط دریافت کند: حداقل ۱۰۰ میلیون تومان)

۳-پرداخت هزینه‌های اخذ مجدد واحدهای درسی (مطابق گرانترین دانشگاه‌های خصوصی کشور)

۴- پرداخت هزینه‌های انصراف، اخراج و دیگر چیزها (دانشگاه مبلغ آن را تعیین می‌کند که متناسب با طول تحصیل، چند میلیون خواهد بود.)

۵- پرداخت هرگونه هزینه‌ای که دانشگاه بعدا تصویب کند. (مثلا اقامتگاه تابستانی شبی ۱۰ هزار تومان است که شما اول باید ۱۵۰ هزار تومان واریز کنید.)

هم‌اکنون بسیاری از دانش‌جویان در هنگام دانش‌آموختگی مقطع ارشد چند میلیون تومان جریمه (هزینه جلسه دفاع،‌ سنوات و...) پرداخت می‌کنند. (خود من که همواره رتبه اول علمی و فرهنگی بوده‌ام، مشمول انواع جریمه‌های میلیونی شده‌ام. هزینه‌های زندگی در تهران،‌به ویژه در تابستان، خود سرفصل مستقلی است که در کنار جریمه‌ها و هزینه‌های تعهد محضری باید به آن توجه شود.) 

گفتنی است تنها مورد اول این تعهد یعنی پرداخت ترمی شهریه عملی نشده است و سایر تعهدات (مورد ۲ فقط در مرحله دکتری عملی شده است.) به مرحله عمل رسید‌ه‌اند. همه شواهد و قرائن حاکی از آن است که این مورد نیز به زودی و بدون اعلام قبلی عملی خواهد شد. (البته رئیس دانشگاه می‌گوید همین که شما در کمال صحت عقل، این سند بدهکاری‌تان را در محضر امضا می‌کنید، خودش یک اعلام قبلی است و نیازی نیست که ما در اطلاعیه‌هایمان بنویسیم دانشگاه امام صادق پولی شده است.)

بنابراین از نظر مالی اگر ۱۲۰ میلیون (هزینه شهریه+هزینه تبدیل خدمت) به حساب امروز پول دارید، در این دانشگاه ثبت‌نام کنید. بعد از فوت آیت‌الله مهدوی، مسئولان دانشگاه به فکر پول گرفتن از دانشجویان هستند و عملی کردن آن را شروع‌کرده‌اند.

نکته مهم بعدی، ضعف آموزش است. امروزه متأسفانه خبری از استادان باتجربه دهه ۶۰ و ۷۰ و ۸۰ نیست. با توجه به تغییر معیارهای گزینش از دغدغه‌مندی به توان علمی دبیرستان، دانشجویان نسل جدید، علاقه چندانی به مسئله‌محوری در تولید دانش ندارند و بیشتر در پی پیچوندن کلاس‌های درس هستند. حتی کلاس‌های معدود اساتید پرتوان که در دهه قبلی با استقبال مواجه می‌شد،‌در این دهه با سردی و ناراحتی استاد برگزار می‌شود. خلاصه آن روحیه علم‌آموزی مؤمنانه پس از اعمال شیوه جدید گزینش از بین رفته است.

نکته مهم بعدی، توهین‌های مکرری است که در یک سال گذشته شنیده‌ایم. این توهین‌ها که از سوی مقام رسمی دانشگاه شده است،‌ غیرقابل بخشش و غیرقابل جبران است. بخشی از آنها صریح بوده است و مصداق تهمت و دروغ است (مواردی نظیر این‌که شما دانشجویان دکتری، ضعیفید،‌بی‌لیاقتید، خارج از اهداف دانشگاه هستید، دنبال پولید نه مرجعیت علمی و اهداف والا). بخش دیگر غیرصریح بوده است. (اول پولدار شوید و بعد بیایید درس بخوانید.)

پی‌نوشت:

جواب- بله. 

۱- این‌که «دریافت نشده است»، به معنی «دریافت نمی‌شود»،‌ نیست. 

۲-ضمن این‌که ما در بدو ورودمان از مسئولان پرسیدیم که آیا می‌خواهید پول بگیرید،‌گفتند نه! حالا می‌گویند می‌خواهیم بگیریم، شما هم تعهد داده‌اید که بپردازید! هیچ‌کس فکرش را نمی‌کرد این‌ها بخواهند پول بگیرند. از کسی پول نگرفته بودند. حالا همین اتفاق را برای دوره کارشناسی تصور کنید. مثلا هفت سال دیگر، مسئولان بگویند که همان‌گونه که قبلا از دوره دکتری پول گرفتیم، از شما هم به طور اولی باید بگیریم. شما تعهدات بیشتری نسبت به دوره دکتری دارید. اصلا برای شما رقم دقیق نوشتیم بابت شهریه. (در تعهد محضری مقطع دکتری چیزی به اسم شهریه نیست.)

۳- خوب توجه نکردید. بحث پول، یک مسئله فرعی بود. ما اول همین مطلب نوشتیم «با توجه به شیوه اداره،‌ تصمیم‌گیری و پاسخگویی». اون بُعد مهمی که باید حل شود،‌ این‌هاست. پایین آمدن سطح آموزش، پولی شدن،‌ توهین‌های مکرر و مواردی از این دست،‌ پیامدهای همان شیوه اداره،‌تصمیم‌گیری و پاسخگویی است. اصلا فردا هیئت امنا بگوید همه را بخشیدیم. مشکل حل می‌شود؟ خیر. مدیران این دانشگاه تفکر دارند. این تفکر مشکل‌آفرین است. یک روز قانون می‌گذارند دانشجو تنها یک‌شانزدهم امکان غیبت دارد. علی‌رغم همه اعتراضات حاضر به لغو قانون هم نشدند، فقط به طور موقت تعلیق کردند. وزارت علوم می‌گوید دانشجو حق دارد سه‌شانزدهم غیبت کند و به کسی هم پاسخگو نباشد که این ساعت‌ها کجا بوده. حالا آقایان از خودشان اجتهاد می‌کنند و شما هم مجبورید اطاعت کنید. ما در دوره دکتری،‌ یازده شب رفتیم کلاس جبرانی در محل خواب استاد! دقیقا دومتری رختخواب استاد. استاد داشت شام نون و ماست می‌خورد. اون ساعت،‌ هم من و هم استاد باید می‌رفتیم پیش زن و بچه‌مون. برخلاف میل و نظر ما و استاد،‌ این اتفاق افتاد. 

۴- تا زمانی که بارقه‌های امید دیده نشود، تا زمانی که مسئولان در روز پاسخگویی و گزارش عملکرد خودشان تأکید کنند که محکم و سفت به صندلی مدیریتی‌شان چسبیده‌اند، این پیشنهاد ما پابرجاست. می‌دانم بسیاری از شما هیچ گزینه دیگری در پیش رو ندارید. اما خوب است بدانید که با تحصیل در این دانشگاه، باید انتظار هر روز یک بحران تازه را داشته باشید!

جواب-خیر. ما در بین مدیران،‌ مسئول هم داریم. کارهای خوبی هم انجام می‌دهند. در سطوح گوناگون اداری و دانشجویی،‌ در بین مدیران، کارمندان و دانشجویان، انسان‌های شریف،‌ مسئول،‌ خادم، دانا،‌ توانا فراوان یافت می‌شود. ما در این‌جا از زحمات همه این عزیزان تشکر می‌کنیم و امید به موفقیت‌های فراوان عزیزان داریم. دعا کنید که این عزیزان بتوانند دانشگاه را برگردانند به مسیر.

جواب- چون هزینه تحصیل را ندارم، خیر. دانشگاه نشان داده است که جدی است در گرفتن پول. این‌که تا الآن نگرفته و همه می‌گویند که نمی‌گیرد، کافی نیست. در سال ۱۳۹۲ برای دوره دکتری ما هم همه می‌گفتند نمی‌گیرد و اصلا این پول‌ها عددی نیست و دانشگاه نیازی به این پول‌ها ندارد.

اگر هم هزینه تحصیل را داشتم، این‌که یک مقام مدیریتی دانشگاه در لباس پیغمبر خدا پشت سر هم راه و بی‌راه به ما توهین کند، برایم پذیرفتنی نیست. این کارها غلط است و افراد به ویژه مدیران باید شأن خود را حفظ کنند. به خاطر مرجعیت علمی، من سخت‌گیری‌های علمی و آموزشی و انضباطی و شیوه‌های ناصحیح مدیریتی را می‌توانم تحمل کنم، اما این توهین‌ها...

جالب این‌جاست که آقایان حتی نمی‌آیند این مطالب را پاسخ دهند یا تکذیب کنند. در تریبون‌های یک‌طرفه و در غیاب ما گاهی حرف‌هایی می‌زنند و کار را خراب‌تر می‌کنند. به هر حال،‌ ما از درج پاسخ احتمالی مدیران (منظور مدیرانی است که خود را مسئول نمی‌دانند.) و مسئولان دانشگاه امام صادق استقبال می‌کنیم. 

حتی حاضریم دیدگاه‌های موافقان تحصیل در این دانشگاه را منتشر کنیم.