عامل استحکام دین

به‌ظاهر اگر باشد، جز سختی و زحمت چیزی ندارد. نه‌تنها باید کم‌ترین و ساده‌ترین لباس‌ها را بپوشد و از حداقلی‌ترین زینت‌ها- مثل موی بلند سر- دل بکند، بلکه باید اعمالی به‌جا آورد که همه‌اش همراه با رنج و مشقت است.

اما قرار نیست که ما هم مثل دنیاطلبان ظاهربین باشیم. کافی است کمی نگاه‌مان به باطن و عمق عمل دوخته شود تا ببینیم همین اعمال پرزحمت و به‌ظاهر ساده چه‌قدر زیبا و لذت‌بخش است. لذتی از جنس دوری از دنیا و نزدیک شدن به پروردگار. این‌جاست که فرق جامعه اسلامی و غیر اسلامی معلوم می‌شود. در جامعه اسلامی مردم برای خدا گرد هم می‌آیند و در جامعه غیراسلامی برای دنیا! شاید به همین دلیل است که حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) فلسفه حج را «استحکام دین» دانسته‌اند:

[جَعَلَ اللَّهُ] الْحَجَّ تَشْییداً لِلدّینِ

خدا حج را براى استحکام دین قرار داد.[1]

یعنی با کنده شدن از دنیا، دین محکم می‌شود!