58، 59، 60 ...، 64 و 65: شماره‌هایی که توفیق سردبیری را داشتم

پرونده ویژه، یک ویژه‌نامه به همراه پاتوق و کتابچه ضمیمه «18 ثانیه با کوثر» و دو ضمیمه دیگر
حیات اردیبهشت ماه منتشر شد
شماره 65 ماه‌نامه فرهنگی سیاسی حیات، نشریه گفتمان انقلاب اسلامی بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام در 68 صفحه و به همراه چند ضمیمه منتشر شد.
ماه‌نامه فرهنگی سیاسی حیات در شماره جدید خود به موضوعاتی چون «نظام‌سازی و فقه سیاسی»، «دموکراسی غربی و مردم‌سالاری دینی در ایران»، «پرونده‌ای برای تحولات اخیر سوریه»، «حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها، زن و انقلاب اسلامی»، «ارتباطات و انقلاب اسلامی» و... پرداخته است.

کتاب تبلیغات و اقناع (Propaganda and Persuasion)، نوشته گارث جاوت(Garth Jowett) و ویکتوریا ادانل (Victoria O'Donnell) با ترجمه حسین افخمی (متولد 1338، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی)، چاپ اول: انتشارات همشهری در 458 صفحه، به قیمت 10 هزار تومان و با شمارگان 1500 نسخه، آذر 1390

این کتاب، ترجمه کتابی است که انتشارات مشهور SAGE Publication در سال 2006 منتشر کرده است. یعنی ترجمه ویراست چهارم کتاب. اما 13 ماه پیش، همین انتشارات، ویرایش جدیدتری از این کتاب ارائه کرده بود! من به تصور این که ویرایش جدید کتاب، ترجمه شده است، آن را خریدم.

ترجمه کتاب و کتاب‌های ترجمه‌ای را نفی نمی‌کنم. اما انتظار زیادی نیست که آخرین نسخه کتاب‌ها ترجمه شوند. چرا در بهترین حالت، پنج سال باید عقب باشیم؟ امید که در بازنشر کتاب، شاهد ارائه ترجمه ویرایش پنجم کتاب باشیم.

امید دوم آن که در روی جلد و یا در صفحات آغازین کتاب هم ذکر کنند، این کتاب، ترجمه کدام ویرایش است.

بهانه این پست، تشکر از مترجم بود که یک کتاب خوب را ترجمه کرده بود. اما چشممان به سال 2006 افتاد و این طوری شد!

دانشجویان استاد محسنیان در دانشگاه امام صادق علیه‌السلام و...، احتمالا این کتاب را به نام نویسنده آن یعنی «جووت» و مدل فراگردی پروپاگاندا به خاطر دارند.

تصویر بالا، طرح جلد ویرایش چهارم (2006) و تصویر پایین طرح روی جلد ویرایش پنجم (2011) است. این تصویر آخری هم طرح جلد، نسخه انتشارات همشهری است. تفاوت را احساس کنید!

ماه‌نامه حیات (+)، امسال وارد بیست و دومین سال حیاتش شد.
با تشکر از همه اهالی قرارگاه (+) حیات در نیم‌سال گذشته

یادداشت ذیل در شماره سوم و چهارم نشریه دانشجویی وقایع اتفاقیه (مدیر مسئول محمدحسین ذوالانوار، سردبیر: بشیر خالقی پور)، ویژه نامه سبک زندگی دانشجوی امام صادقی (بهمن و اسفند 90) منتشر شده است.

که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها

نکاتی چند درباره سیر آسان به مشکل سبک غیرحرفه‌ای نشریات دانشجویی

حمید درویشی شاهکلائی

www.PavaraQi.ir

1-     در عالم مطبوعات، نشریات دانشجویی برای خود عالمی دارند. اصلا این قدر متفاوت هستند که با صفت «دانشجویی» متمایز می‌شوند. حالا این  که «دانشجویی» فحش است یا نشانه تحبیب، تصغیر یا همه موارد، خدا می‌داند!

2-     نشریاتی که از سوی دانشجویان و اساتید در محیط دانشگاه‌‌ها منتشر می‌شوند، نیازی به کسب مجوز از وزارت ارشاد نداشته و این تنها تفاوت حقوقی قانونی این دسته از نشریات با دیگر نشریات است. دانشگاهیان با کسب مجوز از دانشگاه خود می‌توانند در موضوعات مختلف سیاسی، علمی، فرهنگی و... به انتشار نشریه دست بزنند. اگر آیین‌نامه (کاملا حمایتی) انتشار نشریات دانشجویی را بخوانید، شکی باقی نمی‌ماند که «دانشجویی» صفت تحبیب است! اما چیزهای دیگری هم هست.

3-     علاوه بر سهولت و سرعت اخذ مجوز از دانشگاه، شور دوره جوانی، کارها را آسان جلوه می‌دهد. نشریات دانشجویی، معمولا با علاقه دانشجویان شروع می‌شوند. تنهایی یا سه چهار نفری دور هم، ایده تا تولید و تکثیر یک نشریه شکل می‌گیرد. مثلا نشریه «نیش شتر» در دانشگاه صنعتی شریف به مدت 10 سال از سوی یک دانشجو منتشر می‌شد که تحصیلات دانشگاهی خود را از کارشناسی تا دکتری در این دانشگاه گذرانده بود!

4-     خودجوش بودن صفت همه نشریات دانشجویی نیست. بعضی نشریات دانشجویی، متعلق به نهادها و تشکل‌های هستند. البته این نشریات، در بدو تاسیس، شاید به صورت خودجوش و داوطلبانه شکل گرفته باشند.

5-     فارغ از وابستگی تشکیلاتی یا استقلال، نشریات دانشجویی یک ویژگی مشترک دارند: «حرفه‌ای نبودن»! حرفه‌‌ای نبودن همان مشکلی است که موجب می‌شود نشریات دانشجویی بیش از پنج شماره منتشر نشوند. اصلا نشریات به دو دسته حرفه‌ای و دانشجویی تقسیم می‌شوند! حرفه‌ای نبودن روح کلی نشریات دانشجویی است؛ هر چند ممکن است در برخی اجزا، حرفه‌ای عمل شود. سبک غیرحرفه‌ای نشریات دانشجویی...

6-     گرچه معمولا نام‌های خلاقانه و خوبی برای نشریات دانشجویی انتخاب می‌شوند، لوگوی نشریات دانشجویی دو مشکل دارد: یک، بعضا فونت (=بدون طراحی) است و دو، خوانایی ندارد. اگر بخواهیم مشکل سوم را هم ذکر کنیم، تغییرات نامتعارف آن را هم باید اشاره کنیم.

7-     در حالی که کتاب‌های آموزش روزنامه‌نگاری تاکید می‌کنند امروزه برای انتشار یک بروشور هم نیاز به تخصص و کار گروهی متخصصان وجود دارد، نشریات دانشجویی مهر بطلانی برای این آموزه‌ها و فرضیه‌ها هستند. هنوز هم عمده نشریات دانشجویی، قائم به یکی دو نفر هستند و بعضا یک نفر به تنهایی عمده مقالات را نوشته، مصاحبه‌ها را انجام داده، خود ویراستاری و سردبیری و مدیرمسئولی کرده و بعضا دستی در طراحی هم می‌برد!

8-     علاوه بر فقدان ساختار سازمانی، محتوای نشریات دانشجویی هم معمولا ساختار نشریه‌ای ندارد. مثلا مجلات دانشجویی، فصل‌بندی (رویکرد پرونده‌ای سرویسی، موضوعی، قالبی) مشخصی ندارند. ستون‌بندی نشریه‌ای ندارند. تنوع مطلب (استفاده از قالب‌های متعدد) ندارند.

9-     بعضی نشریات دانشجویی در تامین مطالب خود مشکل جدی دارند. آن‌هایی هم که مشکل ندارند، با مشقت مطالب خود را آماده می‌کنند. فقدان هیات تحریریه در کنار عدم وجود منابع مالی به منظور پرداخت پول به نویسندگان و مصاحبه‌کنندگان، هم‌چنین موجب می‌شود نشریات دانشجویی، به صورت نامنظم منتشر شوند.

10-  درک مشکلات نشریات دانشجویی، تا وقتی خود در دام عشق آن مشکلات نیفتید، میسر نیست.

آن‌چه می‌خوانید یادداشت سردبیری (تای تمت) شماره 61 ماه‌نامه فرهنگی سیاسی حیات، نشریه بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام است. تصویر روی جلد این شماره به شهدای راه علم اختصاص دارد.

تای تمت

از لاف عشق تا انتخابات

1-     سلام بر شما!

2-     مطالب این شماره را سیزدهم آذر ماه بستیم. البته به دلیل همین فاصله‌ای که به وجود می‌آید، تغییراتی در پرونده‌ها و مطالب صورت گرفت. مثلا پرونده سنگر سایبر متناسب با شهادت دانشمند هسته‌ای جوان کشورمان، کاملا متحول شد.

3-     ماه‌نامه فرهنگی سیاسی حیات، 14 سرویس دارد. در هر شماره، تنها مهمان تعدادی از سرویس‌ها خواهیم بود. سرویس پرونده ویژه این شماره به نقد بسیج دانشجویی اختصاص داشت. سرویس بسیج دانشجویی هم به اولین بسیج دانشجویی کشور در ابتدای سال تحصیلی پرداخت. به همین دلیل ضمیمه این شماره، متناسب با فضای کلی مجله به نقد سبک زندگی امت حزب‌الله می‌پردازد. خواندن کتاب ضمیمه «لاف عشق» نوشته محمد جبارپور، فرمانده سابق بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام را از دست ندهید.

4-     سومین شماره مجله سینمایی «دیدبان»، ضمیمه سینمایی ماه‌نامه حیات، ویژه سی‌امین جشنواره فیلم فجر، تنها نشریه تخصصی سینمای آرمانی انقلاب اسلامی به زودی منتشر خواهد شد. منتظر مصاحبه‌ها و یادداشت‌ها و نقد فیلم‌های خوب بچه‌های بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام باشید. امسال برای دومین سال پیاپی، بهترین فیلم از نگاه منتقدان دیدبان از منظر سینمای آرمانی انقلاب اسلامی معرفی و با اعطای سیمرغ نمادین بهترین فیلم از فیلم‌ساز برگزیده جشنواره از منظر تفکر بسیجی تجلیل خواهد شد.

5-     «امروز هر چه از هنرمند مسلمان تجلیل شود و هر چه هنرمند مسلمان مورد تشویق قرار گیرد، جا دارد. این یک وظیفه بزرگ است. کم‌تر کاری به این اهمیت می‌شود در این کشور نشان داد.» در راستای اجرای این بخش از سخنان ولی معظم فقیه شما چه کرده‌اید؟ پیشنهاد می‌کنم هر چند وقت یک‌بار (فصلی یا سالانه) به همت بچه‌های مسجد محل، دانشگاه یا پایگاه بسیج‌تان، شما کار مشابهی انجام دهید و از فیلم‌ساز ارزشی محبوبتان و بازیگران آن تقدیر کنید. با بچه‌ها و خانواده‌ها با اتوبوس بروید سینما تا سینمادار هم دلش گرم شود. نباید بچه مذهبی‌هایی که در سینما، در این هنر برتر فعالیت می‌کنند، احساس غربت داشته باشند.

6-     این روزها قضیه شهدای راه علم دوباره جدی شده است. در باغ شهادت، باز باز است. بخشی از تاریخ پرافتخار شیعه مرتبط با همین شهدای راه علم (به ویژه در عرصه علوم انسانی) است. امام رضا علیه‌السلام پس از غلبه بر حربه مامون عباسی در مناظرات علمی به شهادت رسید. عالمان بزرگی چون شهید اول و شهید ثانی و... برای مردم ما ناشناخته‌اند اما علامه شهید مرتضی مطهری نام‌آشناتر است. شهدای راه علم امروز از حوزه فناوری هستند اما نوبت به شهدای علوم انسانی اسلامی هم خواهد رسید؛ ان‌شاءالله.

7-     این شهادت‌ها نشانه جهش‌هایی است که انقلاب داشته‌است. خون ثبیت‌کننده جهش‌هاست. این خون‌ها تلاش‌های قبلی را بیمه می‌کند. مگر خون مظلومانه سید‌الشهداء علیه‌السلام اسلام را بیمه نکرد؟ دیروز در تثبیت انقلاب سیاسی 57 خون‌های فراوانی ریخته شد. امروز در دوره انقلاب علمی هم خون ریخته می‌شود. به امید فردایی که در انقلاب فرهنگی (از مجرای علوم انسانی اسلامی)، بیمه انقلاب اسلامی از قوی‌ترین پشتوانه‌ها بهره‌مند شود.

8-     در انتخابات مجلس قبلی 54 درصد شرکت کرده بودند. اگر تلاش شود تا یک درصد هم بیش‌تر شرکت کنند، نظام پیروز انتخابات خواهد بود.

9-     در درس «اقتصاد فرهنگ و ارتباطات» گفته می‌شود که از منابع مهم مالی امور فرهنگی در غرب امروز، چیزی است که در فرهنگ اسلامی به آن «خیرات و مبرات» می‌گویند. شما ماهانه مبلغی را به منظور خرید کالاهای فرهنگی و مصرف آن هزینه می‌کنید. اما ماهانه چقدر برای تولید، توزیع و مصرف محصول فرهنگی ارزشی، خیرات و مبرات می‌کنید؟ سهم فرهنگ اسلامی و انقلابی در صدقات و آن‌چه که در راه خدا می‌دهید چقدر است؟

10-  یا علی مددی!

سردبیر ماه‌نامه حیات

الاحقر حمید درویشی شاهکلائی

hdarvishie@gmail.com

آنچه می‌خوانید در شماره 60 ماهنامه فرهنگی سیاسی حیات (نشریه بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام) در بخش تای تمت (یادداشت بعدالتحریر سردبیر) منتشر شده است.

یک سری به سینما بزنید!

تاملی در بازشناسی جبهه فرهنگی امروز

حمید درویشی شاهکلائی

1-     سلام بر شما.

2-     مطالب این شماره، 13 آبان بسته شد. امید داشتیم، اول آذر به دست شما برسد.

3-     یادداشت «تای تمت»، در روز آخر طراحی نوشته می‌شود. الان ساعت 4:32 صبح نوزدهم دی ماه 1390 است! شرمنده‌ایم که باز هم نتوانستیم به موقع به دست شما برسیم.

4-     مجموعه خوب و اهل تلاشی در قرارگاه نشریات حیات گرد هم آمده‌اند. تقریبا 60 نفر هستیم. نشریات دانشجویی معمولا این همه تشکیلات ندارند! در یک بازه 75 روزه، پنج شماره ماه‌نامه حیات آماده شد. از این جهت، یک رکورد تاریخی به ثبت رسید؛ اما مشکلات مربوط به طراحی، چاپ و تامین هزینه‌ها کمرمان را شکسته است. حمایت‌های لازم مادی هم از ما صورت نمی‌گیرد. یعنی اگر توانستید یک برگ سند پیدا کنید که سازمانی از ما حمایت کرده باشد. حتی یک ریال!

5-     کتاب «روایت آزاداندیشی»، جلد اول مجموعه کتاب‌های روایت، ضمیمه شماره اول ماه‌نامه برای همه مشترکان شماره 58 (مهر) فرستاده شد. جلد دوم آن هم با عنوان «روایت پیام حج» ضمیمه شماره 59 (آبان) شد. ویژه‌نامه جنبش هشت آذر که یک هفته بعد از تسخیر غرورانگیز سفارت تهیه شد، به دلیل فقدان حمایت مالی، از چاپ بازمانده است. اما خبر خوش آن که ضمیمه چند شماره بعد را پیشاپیش چاپ کرده‌ایم. کتاب هشتاد صفحه‌ای «سه دقیقه در مقتل گمنامی» ویژه راهیان نور و کتاب «لاف عشق» (آسیب‌شناسی امت حزب‌الله، نوشته محمد جبارپور، فرمانده سابق بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام) ضمیمه شماره‌های آتی خواهندبود. برای تهیه این کتاب‌ها با ما تماس بگیرید.

6-     نتایج نظرسنجی شماره 58 هم مشخص شد. (به وبلاگ مجله،  HayatMag.ir مراجعه کنید.)

7-     در این مدت، هفت جزوه فرهنگی تهیه شده است که خبرهای مرتبط با آن را نیز می‌توانید در وبلاگ مجله بخوانید.

8-     غرفه حیات در دهه اول محرم هیات میثاق با شهدا توفیق ارتباط مجدد با مخاطبانش را داشت. بعد از تجربه نمایشگاه بین‌المللی مطبوعات، این دومین تجربه جدی 10 روزه نمایشگاهی حیات در فصل پاییز بود.

9-     قرارگاه نشریات حیات، پاتوق فعالیت‌های روزنامه‌نگاری شده است. دانشجویان مراجعه می‌کنند، آموزش‌های روزنامه‌نگاری می‌بینند و در شهرستان خود نشریه‌ای منتشر می‌کنند. ان‌شاءالله بتوانیم خدمات خود را فراتر از دانشجویان دانشگاه، توسعه دهیم.

10-  ویژه‌نامه داخلی «حیات‌خلوت» هم برای خودش به سر و سامانی رسیده است. با تلاش‌های آقای فرزاد رنجبر  و هم‌راهانش، دوهفته‌نامه خوب پیش می‌رود. امید است که تربیت نیروی خوبی برای جبهه فرهنگی انقلاب صورت پذیرد. وبلاگ حیات‌خلوت هم با اخبار و مطالب (قابل انتشار برای عموم) مجله،  به نشانی HayatKhalvatMag.Mihanblog.com در دسترس شماست.

11-  سایت حیات، همین روزها با طراحی شکیل و امکانات مناسب، به نشانی Hayat.BasijIsu.ir در خدمت شما خواهد بود.

12-  حیات، تعرفه خوبی برای آگهی فراهم کرده است. این فرصت را از دست ندهید.

13-  ان شاء الله امسال در اردوهای راهیان نور، یادمان شهدای هویزه، در کنار شهید حسین علم‌الهدی با شما خواهیم بود.

14-  جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، مشکل محتوا و فکر و ایده ندارد. عمده مشکلات، ظاهری است و در شکل. فیلم خوب ساخته می‌شود اما اطلاع‌رسانی ضعیف است. تولید محتوای 5 شماره در یک بازه کوتاه در کنار سایر تولیدات ما، نشان می‌دهد، ظرفیت‌های جبهه زیاد است. باید اقدامی برای اشتراک و توزیع برداریم. خیلی بد و ضعیف عمل می‌کنیم. ما واقعا در جنگ فرهنگی هستیم. باور کنیم!

15-  امت حزب‌الله کم‌تر برای جبهه فرهنگی، پول خرج می‌کند؛ مگر برای جبهه سنتی فرهنگی. در حالی که «خط‌‌‌‌ مقدم‌«ها عوض شده است. جبهه امروز را درست بشناسیم. آش نذری هم خوب است اما حاج آقا! پولت را بده این جوون‌ها، انیمیشن درست کنن، سایت بزنن، کتاب‌خونه بزنن! پذیرایی هیات، پول سخن‌ران و مداح، باید پرداخت شود اما یک پولی هم کنار بگذارید، تا این جوون‌های هیات، نشریه بزنن. صدقه و خیرات و مبرات برای جبهه علمی و فرهنگی امروزی هم خیلی کار لازم و خوبی است. زیارت مشهد و حج و کربلا هر چه بروید، کم است؛ اما یک سر هم به سینما بزنید و موجبات دل‌گرمی بچه مذهبی‌هایی را که فیلم ارزشی ساختند، فراهم کنید.

16-  تشکر از دوستانی که زحمت توزیع و فروش نشریه را در شهرستان‌ها و دانشگاه‌ها می‌کشند، پایان‌بخش «تای تمت» باشد.

یا علی مددی

الاحقر حمید درویشی شاه‌کلائی

سردبیر ماه‌نامه حیات

صفحه اطلاع رسانی ماه‌نامه حیات در سایت بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام (+)، وبلاگ مجله فرهنگی سیاسی حیات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام (+)، وبلاگ قرارگاه روزنامه‌نگاری حیات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام (+)، وبلاگ مجله حیات خلوت بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام (+)
کاربرگ درخواست نمایندگی و همکاری در توزیع ماهنامه حیات (+)
خبر انتشار این شماره و تهیه این شماره (+)

چرا یک دانشمند علوم انسانی شهید نمی‌شود؟

در انتظار شهدای تنگه احد انقلاب اسلامی

پاورقی‌نویس فرهنگ و ارتباطات

کارشناسی‌ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات

www.PavaraQi.ir

اشاره:

بعد از ترورهای اول انقلاب (چه ترور شخصیت‌های دینی و انقلابی و چه ترورهای کور)، موج جدید ترورها متوجه دانشمندان شده است. تحلیل گفتمانی اختصاص ترورها به بعضی حوزه‌های علم، ما را به یک سوال جدی می‌رساند: «چرا کسی از اهالی علوم انسانی ترور نمی‌شود؟»

تنگه احد، یعنی نقطه ضعف ما

معنای لغوی تنگه احد، اشاره به یک رویداد تاریخی دارد که در ادامه خواهید خواند. اما این روزها معنای اصطلاحی آن خیلی به کار می‌رود. نقاط ضعف هر مجموعه را، تنگه احد آن مجموعه می‌نامند. اما واقعا چرا به نقاط ضعف هر مجموعه، تنگه احد می‌‌گن؟ مروری بر زمینه فرهنگی و ریشه تاریخی می‌تواند کمک بزرگی باشد تا به جواب این سوال برسیم.

داستان تنگه احد چه بود؟

داستان به صدر اسلام بر می‌گردد. پس از پیروزی غرورانگیز بدر، مشرکان مکه، جنگ احد را راه انداختند. پیروزی در احد هم از آن سپاه اسلام بود اگر...

فرمانده سپاه اسلام، حضرت رسول اعظم، عده‌ای را مامور به حضور در تنگه احد کرده بود که فکر عبور از تنگه و دور زدن مسلمانان، به سر سپاه شرک و کفر نیفتند. ماموریت آسانی بود. کافی بود صرفا مثل چوب‌های خشک در تنگه می‌ایستادند. اما همین ماموریت ساده را انجام ندادند تا یکی از بزرگ‌ترین ضربه‌ها به سپاه اسلام در تاریخ وارد شد. جمع‌آوری غنایم به حضور در پست نگهبانی تنگه احد ترجیح داده شد و شد آن‌چه نباید می‌شد.

پس، تنگه احد، نقطه ضعف ما نیست!

همان‌طور که دیدیدم، تنگه احد نقطه ضعف ما نیست؛ بلکه نقطه‌ آسیب‌پذیر ماست. بهتر بگوییم: نقطه‌ای که به سبب پاره‌ای غفلت‌ها و خیانت‌ها آسیب‌پذیر شده است. وگرنه ما که حواسمون هست، دشمن احتمالا از اون نقطه به ما ضربه می‌زنه و مراقبت از اون هم کاری نداره! نقطه‌ای که نیاز داریم بهش توجه کنیم. اگر خوب کار نکنیم، می‌شه نقطه ضعف و تنگه احد.

علوم انسانی در مقایسه با علوم پزشکی، فنی و مهندسی

قبل انقلاب، تصور همگان چنین بود که ما در زمینه‌های پزشکی، فنی و مهندسی خیلی از دنیا عقبیم و باید نیم قرن کار کنیم تا عقب‌ماندگی‌ها را جبران کنیم. اما همه باور داشتند که در زمینه علوم انسانی، حرف حق خودمان را در حوزه‌های مختلف حقوق، اقتصاد و... به راحتی می‌توانیم صادر کنیم و درستی اندیشه‌های اسلامی را به جهانیان بقبولانیم. اما بعد از گذشت سه دهه، کاملا وضع بر عکس شده است. هسته‌ای، نانو، لیزر و چیزهایی که اسم‌شان را بلد نیستیم، به راحتی تولید انبوه و صنعتی می‌رسند اما جدیدترین خبر حوزه دانشگاهی علوم انسانی، هم‌چنان تاکید بر بازنگری سرفصل‌های کتاب‌های درسی متناسب با بوم ایرانی اسلامی است! (یعنی خارجی‌ها که هیچ، یه کاری کنیم جوون‌های خودمون از دست نرن!)

علوم انسانی، تنگه احد انقلاب اسلامی

آیت‌الله حائری شیرازی نماینده مجلس خبرگان رهبری، این تشبیه تنگه احد انقلاب اسلامی را برای علوم انسانی به کار برده‌اند که مورد استقبال اهالی علوم انسانی هم قرار گرفته است!

تنگه احد انقلاب اسلامی، تعبیر قشنگی است. علوم انسانی نقطه نیاز، ضعف و آسیب‌پذیری ماست. البته من جرات نمی‌گم به اهالی علوم انسانی تهمت غفلت یا خیانت بزنم. ان‌شاءالله همه مشکلات و عقب‌ماندگی‌ها مربوط به دشواری‌های علوم انسانی است و اهالی تنگه، آن را رها نکرده‌اند و به دنبال غنیمت نرفته‌اند.

قرار بود بمب اتم باشیم

اما باز هم یک سوال، بی‌پاسخ می‌ماند. چرا کسی از دانشمندان علوم انسانی، ترور و شهید نمی‌شود؟

در شماره 60 مجله حیات، پروند ویژه انتخابات مجلس خواندم که چون نمایندگان مجلس، خطری برای دشمنان ندارند، دیگر نمایندگان مجلس ترور نمی‌شوند و تنها دانشمندان ترور می‌شوند.

بی‌شک این علوم انسانی فعلی، خطری برای دشمن ندارد. ما با قواعدی که دشمن تعریف کرده است، در زمینی که دشمن تعریف کرده است بازی می‌کنیم. اما قرار بود ما یک بمب اتم باشیم. هر جوان علوم انسانی‌خوانده باید به مراتب خطرناک‌تر از بمب اتم باشد. بمب اتم قادر است یک شهر را به هم بریزد، اما علوم انسانی قادر است جهانی را به هم بریزد. مگر مارکس، جهان را به هم نریخت؟ مگر تئوری ولایت فقیه امام، جهان را به هم نریخت؟

به امید آن روز که دانشمندان علوم انسانی، این اهالی تنگه احد انقلاب اسلامی هم شهید شوند!

بازنشر در: انصار نیوز (بدون ذکر منبع)

حیات، تلاش دل‌انگیز ودوست داشتنی‌ای است.
مجموعه‌ای 60 هفتاد نفره‌ای دور هم جمع شده‌ایم و برای جبهه فرهنگی انقلاب و شاید هم برای دل خودمان مجله در می‌آوریم. حیات خیلی لذت‌بخش است. من حیات را خیلی دوست دارم.

تصویر روی جلد شماره 60 ماهنامه فرهنگی سیاسی حیات
نشریه بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام
صفحه اطلاع رسانی ماه‌نامه حیات در سایت بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام (+)، وبلاگ مجله فرهنگی سیاسی حیات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام (+)، وبلاگ قرارگاه روزنامه‌نگاری حیات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام (+)، وبلاگ مجله حیات خلوت بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام (+)
کاربرگ درخواست نمایندگی و همکاری در توزیع ماهنامه حیات (+)
خبر انتشار این شماره و تهیه این شماره (+)

متن ذیل، در قالب یادداشت سردبیر در شماره دوم مجله حیات خلوت، دی 1390، کار شده است.

بای بسم الله

1-     سلام بر شما.

2-     منزل دوم «حیات‌خلوت» را با مرور معنای «حیات‌خلوت» شروع می‌کنیم.

3-     حیات در حیات خلوت، نشان‌گر هویت تشکیلاتی مجله است. حیات، تعلق تشکیلاتی مجموعه به فرزندان انقلابی امام روح‌الله در دانشگاه است. حیات یعنی بسیج دانشجویی.

4-     حیات در حیات خلوت، نشان‌گر وحدت رویکردی و گفتمانی است. «حیات‌خلوت» هم در پی گفتمان انقلاب اسلامی در حوزه‌های مختلف اندیشه، سیاست، فرهنگ و هنر است.

5-     خلوت در حیات خلوت، نشان‌گر هویت کلان‌تری به نام دانشگاه امام صادق علیه‌السلام است. حیات خلوت، به همت امام صادقی‌ها و برای امام صادقی‌ها تولید می‌گردد. خلوت، یعنی جمع خودمانی خودمان. خلوت یعنی ما امام صادقی‌ها.

6-     پس حیات خلوت، حیاتی است که خلوت شده است. پیشنهاد ما این است که از خلوت شدن حیات، به مثابه یک فرصت استفاده کنید. روی صحبتم بیشتر با دانشجویان دکتری ومسئولان دانشگاه است. آنانی که انتظار بیش‌‌تری می‌رود تا فکر کنند و نه تنها از فرصت‌ها استفاده کنند، بلکه فرصت‌سازی کنند. دانشجویان محترم دکتری! امروز انقلاب اسلامی به یادداشت‌های شما نیاز دارد. املای نانوشته غلط ندارد. بنویسید و غلط‌های خود را اصلاح کنید.

7-     البته این تنها یک وجه تسمیه «حیات‌خلوت» بود!

8-     خوش‌بختانه کار خدا روی زمین نمی‌ماند. شماره دوم «حیات‌خلوت» با 60 صفحه مطلب آماده شد. از این شماره بنابه ملاحظاتی با دوهفته‌نامه «حیات‌خلوت» و در حجمی مناسب‎تر به حضور خواهیم رسید. اگر خدا بخواهد، «حیات‌خلوت» پروژه بابرکتی برای تربیت نیرو در جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی خواهد بود.

9-     جا دارد از دبیر محترم تحریریه، بچه‌های ورودی 90 به ویژه اهالی فرهنگ و ارتباطات تشکر ویژه‌ای کنم که زحمت این شماره‌ها بر دوش آن‌هاست.

یا علی مددی

الاحقر سردبیر

یادداشت ذیل، به درخواست سردبیر هفته‌نامه «خانه ما» نوشته و در شماره ششم این نشریه منتشر شد. نشریه خانه ما از مجموعه مجلات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام است و تنها داخل دانشگاه توزیع می شود. شماره های اخیر این مجله به چاپ دوم می رسد.

فرهنگ صاحب‌خانگی

حمید درویشی شاهکلائی

سرمقاله‌نویس مهمان

دانشجوی کارشناسی‌ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات

Hdarvishie@gmail.com

PavaraQi.ir

1-     سلام بر شما.

2-     «بسیج یعنى آن عنصر دل‌سوزى که کشور را متعلق به خود و آینده را وابسته‌ به تلاش خود مى‌داند؛ نگران است، چون صاحب‌خانه است. اگر در خانه یک شیشه بشکند، ممکن است مهمان‌ها و تماشاکن‌ها خیلى اهمیتى ندهند، اما براى صاحب‌خانه فرق مى‌کند که شیشه‌ کدام اتاق بوده و نگران مى‌شود؛ صاحب‌خانه است دیگر. این نگرانى را من در شما مجموعه‌ جوان بسیجى، قدر مى‌دانم.» (ولی معظم فقیه، 31/2/86)

3-     طول و عرض خانه‌ای که بسیج، صاحب آن است طول و عرض کشور است. (این هم اندیشه رهبری‌ست!) اما وقتی بسیج دانشگاه ما، اسم نشریه‌اش را گذاشت خانه ما و به مسائل داخل دانشگاه پرداخت؛ یعنی بسیج، همان عنصر دل‌سوز، نه تنها کشور و نظام را، بلکه دانشگاه انقلاب را هم متعلق به خود می‌داند؛ نگران است، چون صاحب‌خانه است. (حداقل نسبت به دانشگاه، احساس صاحب‌خانگی، نگرانی و دغدغه خاصی دارد.) آیا شما این دغدغه را قدر می‌دانید؟

4-     بسیج، یعنی آن دانشجوی دل‌سوزی که آمده‌ است شریک نگرانی‌ها باشد. آمده است تا شیشه‌های شکسته اتاق‌های دانشگاه را درست کند. شما چقدر بسیجی این دانشگاه هستید؟ حساسیت سنج شما نسبت به دانشگاه انقلاب چه درجه‌ای را نشان می‌دهد؟

5-     برای دفع دخل مقدر، اساتید و مسئولان هم می‌توانند خودشان را بسیجی و صاحب‌خانه بدانند. تشکیلات سازمانی بسیج مهم نیست، مهم تفکر و فرهنگ صاحب‌خانگی و دغدغه‌مندی است.

6-     خواستم بگویم، «خانه ما» بسیجی‌ترین نشریه دانشگاه است. چون قرار است دغدغه‌مندترین باشد. کمکش کنید.

مرتبط:

+ یادداشتی درباره کتاب «سقای آب و ادب» نوشته سید مهدی شجاعی منتشر شده در شماره دوم نشریه خانه ما (سال 1389)

تای تمت

فعالیت در تشکل بسیجی‌ها

1-     سلام بر شما. خدا را شکر. شماره 58 بعد از 24 روز از طراح گرفته شد و به چاپ‌خانه رفت. شاید 24 روز طول کشیدن طراحی زیاد باشد، اما فراموش نکنیم، اصالت در مجموعه بسیج، کارکرد آموزشی و تربیت نیرو است. دوست داشتیم قبل از اردوی راهیان نور بچه‌های دانشگاه (یعنی چند روز قبل از دعای عرفه) توزیع می‌شد که نشد.

2-     همان‌قدر که ظرفیت‌های جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی خیلی زیاد است، مدیریت این ظرفیت سرشار و استفاده بهینه از آن دشوار است. ایده­‌ها و سوژه­‌های فراوانی داریم که کار کنیم. همه شان هم اولویت دارند و پرونده­‌های قشنگی درمی­‌آد. شما هم ایده و سوژه بدهید. نقدمان کنید و بنویسید و بفرستید. نامه­‌ها، فکس­‌ها، ایمیل­‌ها و هر آن‌چه که از شما برسد برای ما باارزش است و خیلی به ما روحیه می‌­دهد.

3-     ماه‌نامه حیات، تنها نشریه دانشجویی بود که در هجدهمین نمایشگاه بین­‌المللی مطبوعات غرفه مستقلی داشت. همه این­‌ها اعتباری است که به مدد تلاش‌­های دوستان در 21 سال گذشته نصیب حیات شده است. بعضی شماره­‌های منحصر به فرد مثل اولین شماره تفکر بسیجی و شماره دست‌نویس این مجله نوستالژیک و دوست داشتنی، ویژه­‌نامه‌­های محاصره (مذاکرات هسته‌­ای) و شماره‌های قدیمی هفت‌قفل و حیات را به نمایش گذاشته بودیم. بعضی مشترکان و خوانندگان قدیمی را دیدیم. مشترکان جدیدی به ما اضافه شد. تجربه قشنگی بود.

4-     مطالب شماره آبان را اواخر مهر بستیم. مشکل طراحی داریم. شماره‌های گذشته را هم‌کلاسی هنرمندم، حسین براتی طراحی می‌کرد. همه مطالب را می خوند و خودش عکس انتخاب می ‌کرد و تصویرسازی‌های قشنگی انجام می‌داد. تصویر مکمل متن بود و باعث خوانده شدن و فهمیده شدن متن بود. طراحی در خدمت محتوا بود. اما حسین آقا به سفر حج واجب رفته است. حسین آقا برگرد! ما کوفی نیستیم.

5-     از شماره آذر، مطالب هر ماه، اول ماه قبل نهایی می‌شود. برایمان مطلب بفرستید. آثار اندیشه‌ای/هنری شما در حوزه گفتمانی انقلاب اسلامی مورد نیاز ماست. فراخوان مطالب پرونده ویژه‌ها را در HayatMag.ir قرار می‌دهیم. به زودی Hayat.BasijISU.ir، پایگاه مجازی مجله حیات شروع به کار می‌کند.

6-     شمارگان چند هزار نسخه‌ای ماه‌نامه حیات، به مثابه یک نشریه دانشجویی خوب است. اما ولی معظم فقیه در دیدار تاریخی غدیر 1384 از ما امام صادقی­‌ها خواسته‌اند که خودمان را با دیگر دانشگاه‌ها مقایسه نکنیم. بنابراین شمارگان ما پایین است. مشترک ما شوید و اشتراکمان را هدیه دهید. حیات نمایندگی می پذیرد. با پذیرش نمایندگی حیات، به تولید و توزیع محصولات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی کمک کنید.

7-     حیات به منظور حفظ استقلال فکری و اندیشه‌ای خود، نیازمند منابع مالی است. تبلیغات و آگهی فرهنگی می‌پذیریم.

8-     تشکل بسیجی­‌ها تشکل جالبی است. بچه­‌ها همین‌که برای بسیج کار می­‌کنند، فکر می‌کنند هر چقدر زحمت بکشند لطف کرده­‌اند. صد البته لطف کرده‌اند. اما شاید بهتر بود پول کامل می‌گرفتند و کار خود را به موقع و کامل انجام می‌دادند. عمده مشکل ما این است که متاسفانه بسیجی­‌ها، فعالیتشان را در بسیج، به مثابه وظیفه نمی­‌بینند و لطف می‌­دانند. این بند طرح بحثی برای پرونده نقد بسیج دانشجویی در شماره‌های بعدی. شما هم بنویسید.

9-     منتظریم. یا علی مدد!

10-  زین پس یادداشت­‌های سردبیری به یاد پیشکسوت سردبیری حیات، آقای صفاریان، با عنوان «الاحقر» امضا خواهد شد.

الاحقر حمید درویشی شاهکلائی

سردبیر ماه‌نامه حیات

«سال اول غروب جمعه دلش به هیچ کاری نمی‎رفت. بعد از مدتی غروب که می‎شد، دیگر دلش نمی‎گرفت و از این دل نگرفتن ناراحت می‎شد و نگران. می‎رفت به پارک کوچک کنار خوابگاه و سعی می‎کرد و حتی زور می‎زد که یک جوری همان حس غریب به‎سراغش بیاید. این اواخر هم که دیگر یا اصلا تفاوت روز‎ها را متوجه نمی‎شد و یا آخر شب یک دفعه به ذهنش می‎آمد که یک غروب دیگر هم گذشت... . »

سبک زندگی هر تمدنی جدای از پیش‎فرض‎‎ها و اصول فکری آن تمدن نیست و هر تمدنی هنگام برخود با سایر تمدن‎‎ها مجموعه‎ای را از خود عرضه می‎دارد که شامل همه‎چیز است، از غذایی که پیشنهاد می‎دهد تا شیوه تربیت فرزندان. در این مجموعه، جایگاه علوم، به‎ویژه علوم انسانی برجسته است. علوم انسانی هر تمدنی متأثر از نوع نگاه آن به هستی است و در مرحله بعد خود به نگاه افراد به هستی شکل می‎دهد و چرخه تولید و بازتولید را کامل می‎کند. در این داستان اختلافات ریشه‎ای سبک‎‎های مختلف زندگی دیده می‎شود که ارتباط تنگاتنگی با علوم انسانی دارند.

قصه از آن‎جا آغاز می‎شود که «حامد» در سرگردانی‎‎ها غرق است. هرچند اشاره مستقیمی به عامل این وضعیت نمی‎شود؛ اما با توجه به فضای داستان و زندگی کنونی او می‎توان به نقش پررنگ رشته تحصیلی‎اش رسید. استاد مسن حامد که اتفاقا دارای اعتقادات فردی مذهبی‎ست، به هنگام تدریس و بحث، خدا را کنار می‎گذارد و می‎گوید: «باید این فرض را بپذیریم که انسان موجودی مستقل و خود‎بنیاد است و سرنوشتش به‎دست خودش رقم می‎خورد و نباید چشم به‎جای دیگری بدوزد... این‎که برخی از امور توسط نیرو‎های جدای از انسان صورت می‎گیرد با روح برنامه‎ریزی سازگار نیست. به‎عنوان مثال در جامعه‎ای که اتفاقات را به خدا، جادو یا الهه‎‎ها نسبت می‎دهند؛ امکان برنامه‎ریزی وجود ندارد.» و تقابل این نوع نگاه با نگاه دینی به‎هنگام حضور حامد در مسجد به‎راحتی قابل‎مشاهده است: «... رفت عقب‎تر و تکیه به دیوار مسجد داد. یک صفحه قرآن خواندند و بعد دعا کردند: خدایا به برکت این قرآن موانع ازدواج جوانان را رفع بگردان، توطئه‎‎های دشمنان را به خودشان برگردان، همه مریض‎‎ها را شفا بده. برایش جالب بود که از خدا این همه تأثیر در عالم می‎خواستند. ذهنش شروع به اشکال گرفتن کرده بود...»

همگان اذعان دارند که هر سبک زندگی مجموعه‎ای از باید و نباید‎‎ها را با خود دارد؛ اما نکته مهم آن است که حدود باید و نباید‎‎ها را چه‎چیزی تعیین می‎کند. ملاک درست و غلط چیست؟ خواست خدا یا خواست بشر؟ دستور خدا یا رضایت طرفین؟ نباید به صرف اشتراک ظاهری بعضی رفتار‎ها حکم به نزدیکی سبک‎‎های زندگی داد. اندیشه‎‎های بشر خود‎بنیاد به او یاد داده به‎خاطر خود‎پرستی گاهی به رفتار‎های به ظاهر نیک روی بیاورد. «... با لحنی که انگار دارد تأسف می‎خورد گفت: «می‎شه الان با یه ذره کمک، نذاریم این گدا تبدیل به دزد بشه؛ وگرنه اون موقع چند برابر این کمک بهمون ضربه می‎زنه. حتی می‎شه به مردم فهموند که این کمک براشون یه‎جور سوده و آموزش‎شون داد که به این آدم‎‎ها کمک کنند.» تعجب کرد. بیشتر از تعجبی که تا آن موقع با شنیدن حرف‎‎های سارا و حتی از لبخند‎های خودش تجربه کرده بود...» الگوی هر سبک زندگی به واقع جهت‎دهنده بقیه قسمت‎‎ها است. داستان پایانی باز دارد و سرگردانی حامد وارد مرحله جدیدی می‎شود و به نوعی مخاطب را متوجه انتخاب‎‎های پیش‎رویش در زندگی می‎کند. اما کم نیستند کسانی‎که افق سبک زندگی خود را ناآگاهانه انتخاب کرده‎اند. مانند استاد حامد که حاضر است حتی به ته چاه غرب برود، چون در این کار هم آن‎‎ها تجربه بیشتری از ما دارند: «استاد انگار که حرفی تکراری شنیده باشد، سریع گفت: اگه اونا خودشون رو انداختن تو چاه، من هم خودم رو می‎اندازم. می‎دونین چرا؟ چون اونا 400 سال از ما جلوترن... چون اونا برای همین کارشون هم کلی دلیل و برنامه‎ریزی دارن. اگه اونا الان ته چاهن و ما با این وضعیت‎مون سر چاهیم، من ترجیح می‎دم ته چاه باشم. چند نفری خندیدند.»

• یادداشت مرتبط من در ماه‌نامه فرهنگی سیاسی حیات، شماره 58 (+)
• مصاحبه نویسنده با خبرگزاری ایکنا (+)
• مشکل علوم انسانی، رابطه دختر و پسر نیست (+)
• قصه به بهترین شکل ممکن تموم می شه (+)
• شکهای همیشگی (یادداشت روزنامه خراسان) (+)
  

این یادداشت در نشریه خبری تحلیلی پنجره شماره 118، شنبه 19 آذر 1390، منتشر شده است. لینک این مطلب در سایت پنجره (+)

درباره رمان «آسمان شیشه‎ای نیست!» مرتضی انصاری

با هم برویم ته چاه/ حمید درویشی شاهکلائی

این یادداشت، در شماره اول نشریه حیات خلوت، آذر 1390، در صفحه چهار، منتشر شده است.

بای بسم‌الله

نیاز به یک «حیات خلوت»

حمید درویشی شاه‌کلائی

1-      مقدمه اول: از 14 سال پیش که روزنامه‌نگاری را شروع کردم، ضعف بچه مذهبی‌ها را در نوشتن و به تبع آن، رسانه‌های مکتوب، دیده‌ام. همیشه مطبوعات خوب از آن دگراندیشان بود. از مشروطه و روشنفکرانش بگیر تا سال‌های اخیر و روزنامه شرق و هفته‌نامه شهروند امروز.

2-      مقدمه دوم: دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه السلام نسبت به گفتمان انقلاب اسلامی دچار شعارزدگی شده‌اند. ماه‌نامه «حیات» هم در تلاش است که شعارزدگی تمام شود اما نیازمند مشارکت بیشتری است. مخاطبان ماه‌نامه حیات (چه زمانی که هر سال، تنها یک شماره منتشر می‌شد و چه زمانی که نام وزین هفت‌قفل بر پیشانی‌اش خورده بود)، عمدتا در بیرون دانشگاه هستند. گفتمان انقلاب اسلامی، حتی در قالب شعار هم برای آن‌ها «هم‌چنان» تازگی دارد.  اما پرداختن به مسائل درون دانشگاهی، هیچ جذابیتی برای آن‌ها ندارد.

3-      نتیجه: قرارگاه روزنامه‌نگاری حیات بسیج دانشجویی1، با توجه به دو مقدمه ذکر شده، افزایش فرصت‌های مطبوعاتی و تمرین نوشتن را برای امام صادقی‌ها در دستور کار خود قرار داده است. در این میان پرداختن به موضوعات داخل دانشگاه با نگاه گفتمانی انقلاب اسلامی از اهمیت بیشتری برخوردار است. تولد ویژه‌نامه «حیات خلوت» در همین راستاست.

4-      البته نشریه، تنها راه و حتی بهترین راه نیست. اما راه‌کار خوبی است. مثلا وبلاگ‌نویسی هم برای دست به کیبورد (قلم سابق) شدن موثر و ضروری است ولی اگر از زاویه تربیت نیرو برای جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی نگاه کنیم، واجب‌ترین راه، راه حیات است. راه «حیات» را بپیمایید.

5-     بنابراین، تفاوت حیات خلوت با «عبور»2 در اختصاص نداشتن آن به کدهای پایین است. (شماره اول با پنج یادداشت از دانشجویان دکتری منتشر شد.) تفاوت آن با عمده نشریات دانشگاه، رویکرد گفتمان انقلاب اسلامی حاکم بر آن است. تفاوت آن با ماه‌نامه حیات، اختصاص حیات خلوت به داخل دانشگاه امام صادق علیه السلام است. تفاوت آن با «خانه ما»3، در ظاهر، رویکرد و فاصله زمانی انتشار است.

پی‌نوشت:

1.     جنب قرارگاه روح‌الله، روبه‌روی اتاق تلویزیون، جنب بوفه دانشجویی.

2.     «عبور»، تجربه کمی شکست خورده بسیج دانشگاه است در چند سال قبل، که طی آن شش شماره مجله توسط کدهای پایین منتشر شد.

3.     «خانه ما»، در سال گذشته دو شماره منتشر شد. امسال با رویکردها و ظاهر جدیدی به همت بسیج دانشجویی منتشر خواهد شد.

این یادداشت حذف شد. شرمنده!

این متن، در شماره 58 ماه‌نامه حیات، نشریه بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام، در قسمت یادداشت اول، (یای بسم‌الله) منتشر شده است.

بای بسم الله

1.     سلام. خدا را شکر در هفتمین سال تحصیلم در دانشگاه امام صادق علیه السلام، توفیق حضور در جمع اهالی ماه‌نامه حیات را یافته‌ام.

2.     حیات را در بیست و یکمین سال شروع به کار نشریه بسیج دانشجویی با تحولات جدیدی شروع کردیم. حرفه‌ای شدن، کلیدواژه‌ی توصیف‌کننده این تغییرات است. لوگوی جدید، اندازه جدید، قالب‌های شکلی جدید، تغییرات هیات تحریریه و ... از تغییرات ظاهری نشریه است. می‌خواهیم منظم باشیم و اول ماه به دست شما برسیم. وقتی شما این مطالب را می خوانید، احتمالا شماره آذر را بسته‌ایم. ان‌شاء الله شماره آذر را در ابتدای ماه می‌خوانید.

3.     شعار خیلی خوب است. حتی لازم و ضروری است. اما شعارزدگی بد است. اگر کمی همت کنیم/کنید؛ محتوای علمی و دقیق‌تری خواهیم داشت. بی‌شک، وقت آن رسیده است که چارچوب‌های تئوریک شعارهایمان را به رخ بکشیم. شعارهای انقلاب، یکی پس از دیگری در عالم واقع، به وقوع می پیوندد و ما هنوز از تبیین آن به زبان علوم انسانی و اجتماعی ناتوان باشیم؟ پیش‌بینی‌ها و آرزوهای امام روح‌الله همان‌گونه که در مورد بلوک شرق صادق بود، در بیداری اسلامی و جنبش‌های ضدسرمایه‌داری هم صادق خواهد بود. نشانه‌های آن پیداست.

4.     «نشریه درآووردن» برای بسیج دانشگاه امام صادق علیه السلام، کار سخت اما آسانی است. آسان است از این جهت که صدها عضو بالقوه هیات تحریریه در دانشگاه هستند. سخت است از این جهت که بعضی‌ها صد در صد بسیجی نیستند. آن‌جایی که باید حضور داشته باشند و تلاش کنند، کار نمی‌کنند!

5.     طول و عرض بسیج، همان طول و عرض کشور است. بسیج هم صاحب‌خانه این کشور است. صاحب‌خانه، نگران خانه است. و ما باید در فکر تاسیس حکومت جهانی اسلام باشیم. جهانی فکر کنیم.

6.     بند پنج را ننوشتم که گستره بسیج را از منظر رهبران انقلاب اسلامی توصیف کرده باشم. خواستم رویکرد داخلی و خارجی نشریه را بیان کنم. شما هم اگر مانند صاحب‌خانه، به فکر خانه خود هستید، خوشحال خواهیم شد پذیرای آثار اندیشه‌ای و هنری (گرافیک و داستان و ...) باشیم.

7.     رسالت ما، تبیین و ترویج گفتمان انقلاب اسلامی است. اما بعضا ضعیف و بد عمل می کنیم. تذکر بدهید. ما و مطالبمان را نقد کنید و برایمان بفرستید. تقدیر و تشکر که جای خود دارد! رایانامه ماهنامه (HayatMag.isu@gmail.com) را هر روز می‌بینیم. پایگاه اطلاع‌رسانی نشریه حیات (HayatMag.ir) هم به روز می‌شود. به تدریج مطالب شماره های گذشته (حتی تفکر بسیجی سال 1370) را بر روی اینترنت (پایگاه بایگانی مجلات حیات به نشانی HayatMags.ir) قرار می‌دهیم. به ما در اینترنت سر بزنید و ما را لینک کنید. طراحی جدیدی از پایگاه بسیج (Basijisu.ir) در دست اقدام است و بخش هیات میثاق با شهدای آن هم مستقل خواهد بود.

8.     این دوره از فعالیت ماهنامه حیات، با تجدید بیعت با شهدا و امام شهدا و به طور خاص، با حضور بر سر مزار سید اهل قلم، سید مرتضی آوینی شروع شده است.

9.     در تهیه ماه‌نامه حیات، دوستان زیادی زحمت کشیدند. کمک کردند، مشاوره دادند، امید دادند. از همه آن‌ها تشکر می کنم. بار اصلی تهیه این شماره‌ها هم بر دوش دبیر تحریریه آقای مجید صادقی است. خدا ایشان را در خدمت به اسلام موفق بدارد.

10.  اشتراک نشریه را فراموش نکنید. امسال، سامانه خوبی برای اشتراک تدارک دیده‌ایم. اشتراک ماه‌نامه حیات، هدیه خوبی است به رفقای فرهیخته‌ای که دوستشان دارید.

11.  ان‌شاء الله بای بسم الله شماره‌های آینده را مدیر مسئول، فرمانده بسیج دانشجویی می‌نویسد.

12.  محتاج دعای خیر

سردبیر

حمید درویشی شاهکلائی

یادداشت ذیل، در شماره 58 ماهنامه حیات (+)، نشریه بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام (+) چاپ شده است.

ادبیات داستانی و علوم انسانی

معرفی کتاب آسمان شیشه ای نیست

به قلم حمید درویشی شاهکلائی

دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی، فرهنگ و ارتباطات

www.PavaraQi.ir

hdarvishie@gamil.com

مدتها پیش و قبل از چاپ بود که آن را خواندم، با خطی بد و جوهری کمرنگ و در کاغذ کلاسور. اما آنقدری برایم جاذبه داشت که نگذارمش زمین.

رسم است که در ابتدای معرفی کتاب خلاصه ای از آن گفته شود، خلاصه ای لابد بی هیچ جانبداری و  تنها به صورت چکیده ای از داستان. اما به گمانم خیلی وقت ها جانبدارانه ترین قسمت معرفی همین خلاصه است.

شاید یکی بگوید قصه مریم و سارا و عشقی مثلثی است یا شاید آنی که تازه از شهری به شهر دیگر رفته بگوید داستان سردرگمی مهاجران است و دیگری که تحصیلاتی فلسفی دارد بگوید " نه آقا... قصه قصه تفاوت جهان بینی ها و نگرش هاست. شاید یکی هم بگوید داستانی که این قدر مختلف تفسیر شود لابد مغشوش است و عیبی در کار می باشد.

اما به گمان بنده این همه تفسیر پذیری از نکات مثبت کتاب است و اگر قرار باشد که آن چه می خواهد بگوید و به آن چه می خواهد برسد واضح باشند دیگر داستان نمی شد و تبدیل به متنی چارچوب دار و مقاله وار می گردید.

 و اما خلاصه جانبدارانه من:

 جوانی به نام حامد با اعتقادات مذهبی پای به رشته ای از رشته های علوم انسانی می گذارد. پس از مدتی دچار شک و تردید در اعتقادات خود می شود که ظاهرترین نمود آن در زندگی روزمره، انتخاب بین مریم و سارا می باشد.

باز هم می گویم که این خلاصه ای جانبدارانه است به این دلیل که خود دانشجوی علوم انسانی هستم و به این دلیل که آدمهای این مدلی را زیاد دیده ام. شاید بهترین گواه بر این خلاصه جانبدارانه، کلاس درس حامد و استاد مسن او باشد. آن جا که می گوید: " نحیف بود و استخوانی. ریش سفید کوتاهی داشت و موهای وسط سرش ریخته بود. از یک طرف قبل از انقلاب به خاطر برپایی نماز جماعت در دانشگاه تحت فشار قرار می گرفت و از خاطرات آن می گفت و هنوز هم نماز اول وقتش ترک نمی شد و از طرفی دیگر قصاص را عملی غیر انسانی می دانست."(ص 85)

داستان سعی کرده در لابه لای اختلافات " طرفهای ذهن" و وقایع روزمره تفاوت بینش ها و ریشه آن را نشان دهد. قطعا چنین قصدی با سختی هایی همراه است و این سختی ها موجب ارزش کتاب می شود...

در نقد کتاب باید به دو مطلب اساسی توجه کرد. یکی آن که با داستان طرفیم و داستان الزاماتی دارد که شاید برای کسی که تمام توجه و مطالعات خود را صرفا مصروف کتب علمی صرف کرده خوشایند نباشد. شاید یکی بگوید مثلا فلان چیز خوب جا نیفتاده یا ناقص در باره اش صحبت شده که بنده اکثر آنها را به حساب الزامات داستان می گذارم.

دیگر آن که این برای اولین بار است که یک دانشجوی دانشگاه امام صادق علیه السلام، کتاب رمان چاپ می کند. مرتضی انصاری زاده، دانشجوی دوره سوم کارشناسی ارشد پیوسته معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات (کد 84)، اولین امام صادقی است که دشواری های علوم انسانی را وارد ادبیات داستانی می کند.

من این کتاب را از جمله معدود کتابهایی در عرصه ادبیات می بینم که به قصد نقد علوم انسانی نگاشته شده. کاری جدی در دوره ای که متاسفانه برخی شعارها و عنوان ها ممر درآمد عده ای شده است.

در پایان ذکر چند نکته برای استاندارد و کلاسیک نشان دادن این معرفی: زاویه روایت به گمان بنده دانای کل محدود است و می توان اثر را داستانی درونگرا دانست. این کتاب را انتشارات سپیده باوران با قیمت 4400 تومان در دویست صفحه روانه بازار نشر کرده است.

آنچه می خوانید به خواست اداره گزینش دانشگاه امام صادق علیه السلام به منظور معرفی رشته ما برای دانش آموزان پیش دانشگاهی و داوطلبان ورود به دانشگاه نوشته شده است.

تاریخچه، هدف، و زمینه شکل گیری رشته معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات

در زندانهای رژیم شاه، درباره چگونگی دانشگاه اسلامی بحث می شد. دانشگاه امام صادق علیه السلام در سال 1361 با مدیریت آیت الله مهدوی کنی با سه رشته «معارف اسلامی و اقتصاد»، «معارف اسلامی و علوم سیاسی» و «معارف اسلامی و تبلیغ» شروع به کار کرد. پس از مدتی، دانشجویان رشته تبلیغ متوجه شدند که همچنان معارف اسلامی می خوانند و خبری از تبلیغ نیست. در حالی که دانشجویان دو رشته دیگر وارد درسهای تخصصی اقتصاد و سیاسی هم شده بودند. آنان به دنبال رشته ای بودند که به مسائل فرهنگی کشور در سطوح خرد و کلان بپردازد. این دانشجویان پس از آشنایی با پروفسور مولانا، از وجود رشته نوپای فرهنگ و ارتباطات باخبر می شوند و این رشته که متناسب با نیازهای کشور و علایق دانشجویان بود در ایران شکل می گیرد. دوره اول پذیرش دانشجوی دکتری سال 1374 و دوره اول پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد پیوسته سال 1382 بوده است.

واحدهای درسی رشته معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات

بیش از نیمی از واحدهای درسی رشته های دانشگاه امام صادق علیه السلام، واحدهای عمومی، معارف اسلامی، عربی و زبان هستند که به برای همه رشته ها مشترکند. این ایده وجود دارد که این واحدها هم متناسب با رشته های تخصصی، تدریس شوند. مثلا در درس سیره معصومین، دانشجویان رشته سیاسی، سیره سیاسی پیامبر را بخوانند و دانشجویان فرهنگ و ارتباطات، سیره فرهنگی و ارتباطی حضرت رسول را.

درسهای تخصصی رشته فرهنگ و ارتباطات در مقطع لیسانس شامل 61 واحد و در مقطع ارشد شامل 22 واحد است که از این نظر، کم حجم ترین و فشرده ترین رشته دانشگاه است و طول مدت تحصیل بین یک تا سه ترم از دیگر رشته ها کوتاه تر است. این درسها به تشخیص دانش آموختگان دانشگاه برنامه ریزی شده اند؛ بنابراین تقریبا می توان مطمئن بود همه آن چه از معارف اسلامی و یا دروس تخصصی لازم است، تدریس می شود. با وجود این، ترم بندی و عناوین واحدها هر چند سال یکبار بازنگری می شود.

چهار حوزه کلی درسهای تخصصی عبارتند از: مفاهیم (دروس مبانی جامعه شناسی، روان شناسی، ارتباطات انسانی، ارتباطات جمعی، انسان شناسی فرهنگی، تاریخ اجتماعی و ...)، نظریه ها (نظریه جامعه شناسی، فرهنگ، ارتباطات، توسعه و جهانی شدن و...)، روش تحقیق (آمار، کارگاه پژوهش، نشانه شناسی و...) و مسائل (سمینار مسائل منطقه ای و جهانی فرهنگ و ارتباطات، کارگاه سیاستگذاری، سازمانها وسیاستها و...).

در کنار این درسها چند درس مهارتی تکمیلی هم مثل رایانه تخصصی، مهارتهای کاووش در منابع اطلاعاتی (چاپی، اینترنتی و ...)، کارگاه فناوریهای نوین ارتباطی (عکاسی، فیلمبرداری، تدوین، کارگردانی و ...) اضافه شده است.

گرایشهای رشته معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات

رشته دارای دو گرایش مصوب است. مطالعات حقوقی و مطالعات سیاستگذاری. تفاوت دو گرایش در مقطع لیسانس تنها 18 واحد است. گرایش حقوقی تنها یک دوره (ورودی های سال 1382) تشکیل شده و گرایش سیاستگذاری در تمامی دوره ها تشکیل شده است. سیاستگذاری عمومی که موضوع گرایش اصلی رشته است به معنای تصمیم دولت در مقام عمل است. دانشجویان این رشته باید ناظر به مشکل واقعی بیرونی بتوانند در انتخاب سیاست درست راه حل ارائه بدهند. گرایش حقوقی، ناظر به مسائل مشترک حقوق و فرهنگ و ارتباطات است. مالکیت معنوی، جرائم رسانه ای، آزادی بیان، حق دسترسی به اطلاعات و چالشهای مرتبط در این گرایش بحث می شوند. برنامه هایی برای گرایشهای آموزش و پرورش، گردشگری فرهنگی و ... هم طراحی شده است.

سه زمینه شغلی رشته معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات

انتظار این است که عمده دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه السلام، وارد دوره دکتری شوند و به نحوی در آموزش و پژوهش عرصه علوم انسانی اسلامی فعالیت بکنند. جنبش نرم افزاری، نظریه پردازی و تولید علم و تحول در دنیای دانش آموزی، مطالبات جامعه از دانشگاه ماست. اما ممکن است برخی این توانایی ها/علایق را در خود نبینند و به کارهای اجرایی روی بیاورند. مثلا بروند قاضی شوند. پس سطح اول شغلی رشته ما (مثل دیگر رشته ها) متخصص علوم انسانی اسلامی است. سطح دوم مدیریت، مشاوره و برنامه ریزی در سازمانهای فرهنگی ارتباطی (صدا و سیما، ارشاد، آموزش و پروش، شورای عالی انقلاب فرهنگی، جهانگردی و ...) است. سطح سوم، فعالیت مستقیم در عرصه های هنر و تربیت است. برخی از دانشجویان در همان دوران تحصیل به طور حرفه ای وارد برنامه سازی برای تلویزیون و یا خبرنگاری و این قبیل امور شده اند. البته سطح سوم، اولویت دانشکده های صدا و سیما و خبر است و این امور هم بیشتر از سنخ هنر و علاقه هستند تا علم و حرفه.

---
پی نوشت:
۱- از اینجا میتوانید فایل پی‌دی‌اف مشخصات کلی، برنامه و جدول دروس و سرفصلهای دوره کارشناسی ارشد پیوسته رشته معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات مصوب وزارت علوم تحقیقات و فناوری را دریافت کنید. توجه کنید در سالهای اخیر تعداد واحدها از ۲۰۷ به ۲۰۳ واحد کاهش یافته است و برخی تغییرات ریز و کوچک اتفاق افتاده است مثلاً اسم برخی واحدها عوض شده است. مثلاً به جای نحو می‌گویند قواعد عربی.
۲- متأسفانه به خاطر سوءمدیریتهایی که در دانشگاه امام صادق علیه‌السلام وجود دارد، صفحه‌ای که به برنامه درسی و معرفی اسامی دروس اختصاص دارد، خالی است.