چهارشنبه, ۲۶ آذر ۱۳۹۹، ۰۹:۱۱ ق.ظ
پایان‌نامه | دغدغه‌ای برای تمام فصول!
یعنی میشه من هم یه روز هم‌چین کاری کنم؟!
۰ نظر
۲۶ آذر ۹۹ ، ۰۹:۱۱
فرشته‌هان! با مسجدی‌ها کار دارند.
پاتوقتون کجاست؟
ستاره‌های درخشان زمین برای آسمانی‌ها
گزارش ویژه
تو مسجد چه کنیم؟!
زائر خدا شویم! پایهاید؟
بر شما باد مسجدی شدن!
*هشدار داد: نماز همسایه مسجد جز در مسجد پذیرفته نیست...
**یکی پرسید: اى امیر مومنان! همسایه مسجد کیست؟
*فرمود: کسى که...
تجربه کنیم.
امسال توفیق خادمی شهدا در یادمان هویزه میسر نشد؛
انشاءالله به زودی خادمی در آستان امام رضا؛
یا حتی کربلا، کاظمین، نجف، سامرا؛
و چه بسا سوریه و شام بلا؛
و انشاءالله بقیع و مسجد الاقصی.
دیر یا زود، به مانند سه تیر 84 «مردی از جنس مردم» خواهد آمد و کام امت حزب الله شیرین خواهد شد.
دعا کنید با موفقیت زیارت با پای پیاده نصیب همه آرزومندان شود.
حلال کنید!
اگر بطلبند، دوباره عازم عراقم، کافیست عصر شود.
شان تربیتی ولی فقیه در عصر غیبت
چند وقت پیش، جزوه آموزشی خبرنویسی در 5 دقیقه (لینک) را منتشر کردم. این جزوات، از مجموعه یادداشت‌های آموزش رسانه‌ای و سواد رسانه‌ای هستند و برای بسیجیان و اعضای حلقه صالحین سراسر کشور تدوین و متناسب با شرایط و نیاز آنها تنظیم شده‌اند. پایگاه «صالحین» نیز زحمت انتشار آن را در فضای مجازی متقبل شده‌است. جا دارد از زحمات دوست خوبم، حاج حسین براتی در طراحی این مجموعه تشکر کنم.
تنظیم: حمید درویشی شاهکلایی*
به چه چیزی نشریه می‌گوییم؟
یک تعریف کاربردی: همین که تنوعی از مطالب کنار هم قرار بگیرن، چه مکتوب و چه مجازی، چه یک شماره و چه چند شماره، چه منظم منتشر بشه و چه گاهی منتشر بشه، چه یک برگی و چه چند صفحه‌ای، چه مثل مجله باشه و چه مثل روزنامه
انواع مطالب: یادداشت (کوتاه، بلند | تحلیلی، انتقادی، دیدگاه، طرح بحث و تامل)، مصاحبه، شعر، گزارش، خبر، متن ادبی، طنز، کاریکاتور، عکس و طرح گرافیکی، میزگرد چند نفره، خاطره، مینی‌مال، گزارش تصویری، نظرات خوانندگان، بازتاب و... و حتی چیزهایی مثل آگهی تبلیغاتی و اطلاعیه
چیزهایی که صفحه اول نشریه باید داشته باشد:
اسم نشریه به صورت نشان‌واره (لوگو)، بازه انتشار (هفته‌نامه، ماهنامه و...)، زمینه انتشار (فرهنگی، سیاسی و...)، زمان انتشار، شماره، [تعداد صفحات و قیمت]
اطلاعاتی که در شناسنامه نشریه باید موجود باشد:
صاحب امتیاز (مثلا حلقه صالحین شهید راستگو)، مدیر مسئول (سرگروه حلقه)، [سردبیر، هیات تحریریه: اعضای حلقه]، راه‌های ارتباطی (نشانی پستی مسجد، تلفن، نمابر، پیامک، رایانامه، وبنوشت و تارنما)
از کجا شروع کنیم؟
1- تلاش برای تشکیل یک گروه و تقسیم مسئولیت‌ها. مدیرمسئول: پاسخگو و ناظر، سردبیر: جمع‌کننده نشریه و تصمیم‌گیر اصلی، دبیر قسمت‌های مختلف (دبیر سیاسی، دبیر ادبی و...)، تحریریه (نویسندگان)، [عکاس]، طراحی گرافیکی، امور مالی، [امور اجرایی، امور داخلی] تکثیر، تبلیغات و روابط عمومی، توزیع، [مدیر وبلاگ و صفحات مجازی نشریه]
توجه: لازم نیست همه مطالب، تولیدی خود اعضای حلقه باشند. سفارش مطلب به دیگران یا بازنشر مطالب قبلی هم می‌تواند سهم قابل توجهی در نشریه داشته باشد.
توجه: ممکن است همه مسئولیت‌های بالا با مدیریت یک بسیجی توانمند انجام بشود، اما بهتر است مشارکت بیشتری جلب شود.
2- انتخاب نام نشریه و نشان‌واره آن. نشان‌واره همان نام نشریه است که کمی متفاوت از قلم معمولی، مثلا با کشیدگی یا پیچیدگی بیشتر نوشته شده است. در روزنامه جمهوری اسلامی، سه قطره خون و در روزنامه کیهان، تصویری از جهان به نام نشریه اضافه شده.
نشان‌واره ثابت است و به این راحتی تغییر نمی‌کند.
نشان‌واره باید در نهایت خوانایی باشد. به نشان‌واره ایران، کیهان، اطلاعات، جمهوری اسلامی و شرق دقت کنید!
3- انتخاب قطع نشریه. روزنامه‌ای یا مجله‌ای؟ در چه اندازه‌ای؟ چند برگ؟ این که چقدر پول دارید، چقدر مطلب دارید، هر چند وقت یکبار می‌خواهید منتشر شوید، در کجا (بین دو نماز؟ باشگاه پایگاه؟ قبل از حلقه؟، در مسیر خانه بعد از حلقه؟ راهپیمایی؟ همایش؟) می‌خواهید خوانده شوید، در این قسمت خیلی مهم‌اند.
4- انتخاب موضوع یا موضوعات، سفارش و پیگیری مطالب. مثلا به مناسبت تغییر مسئول جدید تربیت بدنی پایگاه، یکی دو نفر از ایشان درباره برنامه‌های جدید مصاحبه بگیرند، به مسئول قبلی سفارش نوشتن یک خاطره را بدهید. از امام جماعت محل هم چند حدیث درباره پرورش جسم و روح بخواهید. ورزش در اندیشه امام و رهبری، خاطرات ورزشی رزمندگان و جانبازان پایگاه، معرفی قهرمانان ورزشی پایگاه، بررسی وضعیت و جایگاه ورزش همگانی در محله، ظرفیت‌های موجود و پیشنهادهای مرتبط با افزایش نشاط و توان بسیجیان از جمله مطالبی است که میشود آن را به اعضای حلقه (تحریریه) سفارش داد تا بنویسند یا پیگیری کنند تا تهیه شود. همچنین فراخوان برای یادداشت‌های متفرقه هم بدهید مثل: ورزش همگانی در تلویزیون، نشاط جمعی در اردوهای بسیج و...
5- جمع‌بندی. از وظایف سردبیر، جمع کردن مطالب، ویراستاری و مشخص کردن محل قرار گرفتن آن‌هاست. سردبیر نشریه را از بالا و در کل هم باید ببیند. مثلا برای تنوع قالب مطالب، پیگیری کند که حتما مصاحبه کار شود.
6- طراحی گرافیکی، تبلیغات، تکثیر، توزیع و نظرخواهی از مخاطبان. در طراحی (معمولا نرم‌افزار ایندیزاین) حتما دقت شود که هر صفحه از چند ستون تشکیل شود. متن‌های عادی، از یک قلم و اندازه پیروی کنند. قبل از تکثیر هم بررسی شود که چیزهایی مثل شماره صفحه، زمان انتشار، اسم نویسنده‌ها درست کار شده یا نه.
دو نکته دیگر:
خوب است بخش‌های ثابت نشریه با عناوین ذوقی در هر شماره وجود داشته باشند: سخن اول به قلم مدیر مسئول درباره موضوعات جاری، سخن دوست: یک آیه با تفسیر کوتاه، یار مهربان: معرفی کتاب، بیسیمچی: پیامک‌های خوب! و...
پرداختن به موضوعات نزدیک به خودتان، مرتبط با مخاطب‌تان، مسائل محله، مسجد و پایگاه خودتان برایتان دارای اولویت باشد. به عبارتی دقیق‌تر سردبیرباید بر اساس ارزش‌های خبری – که شرح آن در جزوه خبرنویسی در پنج دقیقه رفت- به جمع کردن نشریه بپردازد.
جهت دریافت تصویر طراحی شده جزوه این جا را کلیک کنید.
جهت مشاهده، مطالعه و دریافت متن و فایل طراحی شده جزوه خبرنویسی در پنج دقیقه اینجا را کلیک کنید.
*کارشناسی ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
PavaraQi.ir
کربلا را تو مپندار که شهری است در میان شهرها!
پیش‌نوشت: در راستای افزایش سواد رسانه‌ای و آموزش رسانه‌ای شجره طیبه صالحین، کارگروه فضای مجازی گروه فرهنگ و ارتباطات مرکز مطالعات راهبردی تربیت اسلامی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام با همکاری پایگاه اطلاع‌رسانی شجره طیبه صالحین، جزوه آموزشی مساله‌محور و کاربردی برای آموزش خبرنویسی متناسب با نیازهای بسیجیان پایگاه‌ها را تنظیم کرده و به طور اختصاصی در اختیار صالحین قرار داده است. مثال‌های ملموس، تمرین‌های کاربردی، اختصار و نگارش با نثر روان و قابل فهم برای عموم از ویژگی‌های این جزوه است.
تنظیم: حمید درویشی شاهکلایی*
ارزش‌های خبری: معیارهایی که در پیدا کردن سوژه و تنظیم خبر به ما کمک میکند. چه چیزی ارزشش را دارد که خبر شود؟!
1- ارزش دربرگیری: رویدادی واجد این ارزش است که بر تعداد زیادی از افراد تاثیر (مادی یا معنوی) داشته باشد. مثلا:
قانون جدید سربازی ابلاغ شد (پسران در شرف سربازی)
پنج‌شنبه هم تعطیل شد (کارمندان و خانواده‌های آنها)
2-ارزش شهرت: مثلا:
رییس‌جمهور امشب به تلویزیون می‌آید (رییس‌جمهور، یک چهره مشهور است)
فرمانده پایگاه بسیج متاهل شد (فرمانده پایگاه بسیج برای نشریه بسیج پایگاه دارای ارزش شهرت است)
سی‌وسه پل به زیر آب رفت (اشیاء و اماکن هم ممکن است دارای شهرت باشند!)
3ـ ارزش برخورد: رویدادهای حاوی تضاد طبیعی (سیل)، انسانی (جنگ)، منفی (سرقت)، مثبت (مسابقات) و... مثلا:
زنجیره انسانی دانشجویان دور باغ قلهک
سرماخوردگی به مرگ دختر فقیر منجر شد!
4ـ ارزش مجاورت: فیزیکی (همسایگی) یا معنوی (عقیدتی). مثلا:
علوی مسئول آموزش پایگاه شد (برای نشریه داخلی پایگاه بسیج)
مرز افغانستان بسته شد (مجاورت فیزیکی ایران و افغانستان برای رسانه‌های ملی دو کشور)
اجتماع عظیم شیعیان نیویورک در روز عاشورا (مجاروت معنوی)
شهردار جدید پاریس یک مازندرانی است (مجاورت معنوی برای نشریه استانی مازندران)
5 ـ ارزش کثرت (تعداد): مثلا:
5000 حلقه صالحین در استان همدان فعال شدند
افزایش 200 درصدی استقبال از شجره طیبه صالحین در شیراز
6ـ ارزش شگفتی و استثنا: چیزهای عجیب و نادر مثل اختراعات.
پیروزی با 6 گل در خانه حریف
ملخ‌ها به مکزیک حمله کردند
7ـ ارزش تازگی: خبر از نظر زمانی نباید سوخته باشد! مثلا:
سال گذشته وزارت بهداشت در اطلاعیه‌ای خبر از شیوع وبا داد (فاقد ارزش تازگی)
سیا امروز فاش کرد: نقش دموکرات‌ها در قتل یاسر عرفات (دارای ارزش تازگی)
تمرین:
ب- چگونه خبر بنویسیم؟
سبک خبرنویسی: بعد از اینکه تصمیم گرفتیم، چه چیزی ارزشش را دارد که خبر بشود، باید آن را مانند یک خبر تنظیم کنیم.
سبک هرم وارونه: مطالب با توجه به میزان اهمیت آنها از مهمترین به بی‌ارزش‌ترین پشت سر هم می‌آید. بند اول که چکیده مهمترین مطلب در یکی دو جمله است، لید نام دارد. خواننده پس از مشاهده تیتر، ممکن است لید را بخواند. با خواندن لید هم تصمیم می‌گیرد که متن خبر را به طورکامل می‌خواند یا نه.
لید لازم نیست به همه به عناصر خبر (که؟ کجا؟ کى؟ چه؟ چرا؟ چگونه؟) بپردازد. بلکه باید در حداقل کلمات به مهمترین(ها) بپردازد.
مثال لید بد: در جلسه امروز شورای پایگاه در مورد فعالیت‌های زمستانی و اردوی راهیان نور، بحث و تصمیم‌هاى لازم گرفته شد. (علت: «تصمیم‌هاى لازم» در مورد فعالیت‌های زمستانی و اردوی راهیان نور، همان چیزی است که باید در لید می‌آمد. چه تصمیمی گرفته شد؟!)
مثال لید خوب: عبدالله عبداللهی، پدر چهار شهید، صبح امروز به علت کهولت سن و ایست قلبی در بیمارستان ساسان درگذشت. (این لید به سوالات «که؟ چه؟ کی؟ چرا؟ کجا؟» در کوتاه‌ترین کلمات پاسخ داده است.)
نکته: برای تاکید یکی از عناصر خبری، آن را در ابتدا قرار دهید.
پس، از نوشتن مطالب مبهم و گنگ، مطالب جزیی، در لید خوددارى کنید.
سبک تاریخى: مطالب به ترتیبى که اتفاق افتادهاند، تنظیم مىشوند. مثل صورتجلسهها و خبر جلسه‌های رسمی. سبک تاریخى با یک مقدمه کلى شروع مىشود که زمینه کلى مطالب خبرى را مطرح مىسازد ولی ویژگی‌های لید را ندارد. مثال:
فرمانده حوزه سیدالشهداء صبح امروز در جمع بسیجیان شهرک شهدا حضور یافت و به سوالات اعضای حلقه‌های صالحین پاسخ داد.
سبک تاریخى همراه با لید: چکیده مهمترین مطلب در «لید خبر» قرار مىگیرد، بقیه مطالب به آن ترتیبی که اتفاق افتاده اند، تنظیم می‌گردند.
چند اصطلاح:
· روتیتر: تیتری که بالای تیتر اصلی می‌آید و معمولا مقدمه یا مکمل آن است. مثال:
امروز برگزار میشود
اولین همایش تقدیر از بسیجیان ناحیه مقداد
· زیرتیتر: تیتری که پایین تیتر اصلی می‌آید و معمولا نتیجه یا مکمل آن است.
· سوتیتر: بخشی از متن که عینا به صورت برجسته و با ظاهر متفاوت، معمولا در کادر، تکرار میشود.
· دو تیتری: وقتی یک خبر، دو تیتر مستقل داشته باشد. مثال:
تسخیر سفارت انگلستان در تهران (تیتر اول با عناصر خودش)
مستضعفان جهان از دانشجویان ایرانی تشکر کردند (تیتر دوم با عناصر خودش)
تمرین:
دانلود نسخه طراحی شده با کیفیت: بخش اول (کمتر از یک مگابایت) و بخش دوم (کمتر از یک مگابایت)
*کارشناسی ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
PavaraQi.ir
پایان‌نامه: عوامل ایجاد روابط صمیمانه در شبکه‌های اجتماعی مجازی و حدود فقهی آن
خیره‌سازی و مشاهده پوستر بالایی در اندازه اصلی (با کیفیت عالی در فرمت JPG، تنها 760 کیلوبایت) کافیست اینجا را کلیک کنید.
پیشانوشتار: آن‌چه می‌خوانید یادداشت کوتاهی از من است که برای معرفی کتابی که دوست خوبم، آقا وحید کرایلی زحمت آن را کشیده‌اند، نوشته‌ام و در شماره 67 ماهنامه فرهنگی سیاسی «حیات»، نشریه گفتمان انقلاب اسلامی بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام منتشر شده است. به مناسبت هشت آذر (سالروز شهادت استاد شهریاری) این پست را منتشر می‌کنم!
بوستان کتاب:
ستاره‌های دنباله‌دار، وحید کرایلی
تابستان گذشته، رهبر معظم انقلاب از کم‌کاری دانشجویان درباره ترور شهدای علم گله کردند.
در کنار اشعار و آثار هنری تولید شده، یکی از اقدامات جالب و بدیع دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، برگزاری مسابقه «نامه‌ای به بابای آسمونی» بود. شاید امسال در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، غرفه «بابای آسمونی» را در بام شبستان مصلی تهران دیده باشید. غرفه‌ای که به همت جمعی از دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، با هدف جمع‌آوری نامه‌ها و نقاشی‌های کودکان ایرانی خطاب به فرزندان شهدای علمی به ویژه آرمیتا و علیرضا برپا شده بود.
مسابقه «نامه‌ای به بابای آسمونی» به نمایشگاه کتاب محدود نشد و هزاران نامه و نقاشی از سرتاسر ایران اسلامی به برگزارکنندگان رسید.
نامه‌هایی که در فرصت اجلاس سران عدم تعهد، به دست دبیر کل سازمان ملل هم رسید.
وحید کرایلی، دانشجوی سال پنجم معارف اسلامی و علوم سیاسی و عضو تحریریه ماهنامه حیات، 40 نامه و شش نقاشی برگزیده را در کتابی با عنوان «ستاره‌های دنباله‌دار» گرد هم آورده است.
این کتاب با مقدمه امیرحسین فردی (نویسنده و سردبیر کیهان بچه‌ها) و به همراه ترجمه انگلیسی دل‌نوشته‌ها به همت حوزه هنری استان تهران در انتشارات گنج عرفان قم منتشر شد.
پیش از این، کتاب خاطرات شهید شهریاری (به همت مجله راه)، من مادر مصطفی (رحیم مخدومی، انتشارات شاهد و رسول آفتاب ورامین) و یادگاران (از مجموعه روایت فتح) با موضوع شهدای علمی منتشر شده بودند.
در تاریخ رشته معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، بعضی روزها بسیار مهم شدند. یکی از آن روزها، روز معارفه ورودی‌های دوره پنجم (86) در پارک پردیسان بود که با رسیدن به میزگرد انتقادات دانشجویی ناتمام ماند. برگزاری اولین دوره دانشجویی اما علمی پژوهشی دعوت (5 تا 10 مرداد تابستان 87) روزهای فراموش‌نشدنی رشته هستند. سال 87 هم در تداوم مطالبات دانشجویی، 14 آبان (تجمع، تعطیلی کلاس‌ها، راهپیمایی، تحصن و این جور برنامه‌ها) و 23 آبان (پنج‌شنبه خونین و سیاه!، جلسه با مسئولان دانشکده) در تاریخ ماند. دفاع پایان‌نامه آقای ی. که با داوری قاطعانه و نمره فروتر از انتظار وی مواجه شد، تاریخ مهم دیگری است. در کنار همه این تاریخ‌های سلبی، 15 آبان 1391 به یک تاریخ ایجابی تبدیل شد.
از جهت ترویج فرهنگ درست‌نویسی
به بهانه نامه بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام به مسئولین قوای سه گانه کشور (+)
آیا می‌دانید خطای مسئولین فرهنگی کشور چیست؟
خطای مسئولین سیاسی کشور؟
مهم‌تر از همه مسئولین اقتصادی کشور؟
تا به حال به مسئولین مذهبی و دینی کشور فکر کرده‌اید؟
چقدر به اشکالات و مشکلات مسئولین فکر کرده‌اید؟
خطای «مسئولین» (با همه تنوع آن) در «ین» است. باید با «ان» بنویسید. «مسئولان» درست است!
مثال‌های دیگر:
روحانیون> روحانیان
معلمین> معلمان
توضیح: جمع عاقل در فارسی با «ان» است. مثل: استادان. (اساتید غلط است.)
تذکر: قواعد نگارش رسانه‌ای را درست رعایت کنیم!
عنوان کامل کتاب:
مردم‌شناسی تاریخی‌شناختی علم در ایران
تالیف:
دکتر ابراهیم فیاض، متولد 1342
ناشر:
تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل
نسخه‌ای که من خواندم:
چاپ اول، 1389، 3000 نسخه، 2500 تومان، 220 صفحه
دو مقدمه، سه فصل، پیشنهادها و
سخن آخر. (دقت کردید که ترتیب مُلّایی دارد؟ مقدمات و موخّرات را جزء کتاب نیاورده است.)
عنوانِ دشوارفهم و عجیبی دارد!
فصل اول (تقریبا سه‌چهارم کتاب) به مردم‌شناسی شناختی عهد صفویه می‌پردازد. در این فصل، ادبیات، هنر، فلسفه، فرهنگ عامه و مذهب در دوره صفویه براساس منابع دست دوم (!) و تحلیل‌های پژوهشگران قبلی (تالیفی یا ترجمه‌ای) بررسی می‌شوند.
تحقیر روش علمی در مقام تالیف
علت انتخاب منابع دست دوم به جای دست اول، در مقدمه توضیح داده شده است. اما اگر از من می‌پرسید، می‌گویم دکتر فیاض با رونویسی افراطی از این کتاب‌ها، به تحقیر فرآیندهای تحقیقی همکاران خود پرداخته است که تعدد و تکثر منابع در آنها از همه چیز مهم‌تر است. مثلا به دفعات در این کتاب می‌بینید که چند پاراگراف پشت سر هم به یک کتاب ارجاع داده شده است.
دو فصل پایانی
فصل دوم، در 30 صفحه به علل نازایی علوم تجربی در ایران می‌پردازد. این فصل دو دسته علل معرفتی و ساختاری را بر می‌شمرد.
فصل کوتاه پایانی نیز به علل بومی نشدن علوم تجربی وارداتی از غرب در ایران می‌پردازد و در پایان پیشنهادهایی با محوریت علم برای فرار ایران از عقب‌ماندگی داده میشود.
در دو فصل پایانی، حجم کمی و کیفی اندیشه‌های استاد فیاض به حد قابل قبولی رسیده است و در حقیقت، کتاب در این صفحات پایانی آن، ارزش خواندن پیدا میکند.
پسانوشتار:
ابراهیم فیاض را امام صادقی‌ها می‌شناسند. با این همه اخلاق خاص و تندزبانی‌هایش هنوز سر سبزش بر باد نرفته است! دوست‌داشتنی است. تقریبا باید گفت به گستره علوم انسانی اندیشه و فکر دارد. (و البته این گستردگی خوبی‌ها و بدی‌های خودش را دارد.)
مطالب مرتبط با استاد ابراهیم فیاض در این وبلاگ:
(تصادفا می‌بینم که دو سال پیش که حکم تغییر وضعیت استاد فیاض، همان که به اخراج محترمانه ایشان از دانشگاه انجامید، در همین روزها بود.)
پیشانوشتار: با تشکر از رایانامه دوست جوان و دانشمندم، آقا مجتبای باباخانی، دقت کردید این سخنرانی آخر آقا (دیدار با جوانان) کاملا یک سخنرانی تبلیغاتی در مورد رشته فرهنگ و ارتباطات بود؟ قشنگی کار آقا اینجاست که وارد همه حوزه‌های مفاهیم، نظریه، روش و مساله هم میشود. تو این سخنرانی به اقتضای مخاطبان، به مسائل مهمی پرداختند که سوالات خوبی برای پایان‌نامه‌های ما (معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه السلام) هستند.
پیش‌نوشتار:
آن‌چه می‌خوانید یادداشتی شتاب‌زده درباره گفتمان انقلاب اسلامی که به خواست دبیر محترم تحریریه (+) «حیات تازه» ویژه‌نامه ورودی‌های جدید دانشگاه امام صادق علیه‌السلام نوشتم. حیات تازه، ضمیمه حیات خلوت(+)، ویژه‌نامه داخلی ماهنامه (+)حیات، کاری از قرارگاه نشریات (+)بسیج دانشجویی (+) دانشگاه امام صادق علیه‌السلام است.
حرف ما
جسته و گریخته درباره گفتمان انقلاب اسلامی
حمید درویشی شاهکلایی
دانشجوی کارشناسی‌ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات
PavaraQi.ir
انتقال تجربه‌ها، شکاف نسلی را حذف میکند. اصلا چه معنی دارد سال اولی دهه نود از همان جایی شروع کند که سال اولی دهه هشتاد؟ مرور بخش‌های منتخب تجربه و شناخت من از «گفتمان انقلاب اسلامی»، موضوع این انتقال است.
گفتمان یعنی فضای فکری. چیزهای مختلف را باید در متن گفتمان آن دید و فهمید. مثلا اگر می‌خواهید خود را بشناسید و بایدنباید زندگی خود را تشخیص بدهید باید فضای فرهنگی انقلاب اسلامی را بشناسید تا خدای ناکرده پازل دشمن را تکمیل نکنید! چه بسا کاری در فضای گفتمان عقلانیت ابزاری غربی، کار خوب باشد اما در فضای گفتمانی انقلاب اسلامی به شدت بد ارزیابی شود.
در یک نگاه، انقلاب اسلامی به امامت ولی معظم فقیه، حضرت روح‌الله خمینی در بهمن 57 با مشارکت گسترده مردم اتفاق افتاد. در نگاهی دیگر، انقلاب، یک رویداد نیست، یک گفتمان است. یک نظام تفکر و اندیشه است. به ما چارچوب تحلیل و راهنمای عمل میدهد.
نیمه دوم قرن بیستم است. جهان پس از جنگ جهانی به دو بلوک غرب (آمریکا) و شرق (شوروی) تقسیم شده است. آمریکا به بهانه مقابله با کمونیزم، در پی گسترش فرهنگ خود در کشورهای جهان است. اما ملل آزادی‌خواه جهان، با استعمار نو و امپریالیسم جهانی آمریکایی مخالفند. الگوی انقلاب و استراتژی مبارزه را در کجا باید پیدا کنند؟ پاسخ: مارکسیسم شوروی صادرکننده انقلاب‌هاست! نظریه‌پرداز گفتمان انقلاب اسلامی امام روح‌الله سلام‌الله‌علیه است. او هر دو الگوی اثباتی غرب و انقلابی شرق را به چالش می‌کشد. امام، اسلام را میدان‌دار مبارزه میکند و از دل همین اسلام هم الگوی اداره جامعه در می‌آورد. امام اعتقاد دارد که اسلام برای مسائل مختلف امروز بشر، حرف برای گفتن دارد. اسلام در زمینه اقتصاد، اجتماع و... حرف دارد!
یک بعد انقلاب اسلامی، ظلم‌ستیزی بود. مردم ما از ستم‌شاهی خسته شدند. «نه بزرگ» به رژیم پهلوی که در پی پیاده‌سازی گفتمان غربی در ایران عزیز بود.
شاید مهمترین بعد گفتمان انقلاب اسلامی، تمایز و تضاد اسلام ناب و اسلام آمریکایی باشد. امام در تبیین خود از انقلاب اسلامی می‌فرمایند: «مردم، علیه ظلم و بی‌داد، تحجر و واپس‌گرایى قیام کردند و فکر اسلام ناب محمدى را جایگزین تفکر اسلام سلطنتى، اسلام سرمایه‌دارى، اسلام التقاط و در یک کلمه اسلام امریکایى کردند... در جمود حوزههاى علمیه آن زمان که هر حرکتى را متهم به حرکت مارکسیستى و یا حرکت انگلیسى مىکردند، تنى چند از عالمان دین‌باور دست در دست مردم کوچه و بازار، مردم فقیر و زجر کشیده گذاشتند و خود را به آتش و خون زدند و از آن پیروز بیرون آمدند.» (صحیفه، ج21، ص240) بله! ظاهرا مردم علیه اسلام حوزه‌های علمیه قیام کردند! خون دلی که پدرمان از این متحجران و مارهای خوش خط و خال حوزه‌ها خورده، از هیچ‌کس نخورده.
اقتضای ادای حق مطلب به زبان الکن من، به درازا کشیدن سخن است!خلاصه یادتان باشد برای شناخت انقلاب ما باید ظلم و تحجر را بشناسید که انقلاب ما علیه آنها بود. مثلا آمریکا مصداق ظلم است و عربستان مصداق تحجر. امام اگر از آمریکا بگذرد، از آل سعود نخواهد گذشت! خودتان این کلیدواژه‌ها را به ویژه در جلد 21 صحیفه مرور کنید. فقط همین قدر بگویم که تحجری که امام مخالفش بود، یه چیزی تو مایه‌های اسلام فردی است. اسلام عبادت فردی. اما دین، همه دین است. مزیت نسبی امروز اسلام هم در جنبه‌های اجتماعی آن نهفته است. اسلام حکومتی که احکام ثانویه دارد، یعنی اسلامی که ضد تحجر است. ما باید فقه کلان حکومتی اسلام را استخراج کنیم.
امروز، جنگ ما جنگ عقیده است و جغرافیا و مرز نمی‌شناسد. هسته‌های جهانی مقاومت. بسیجیان جهان اسلام باید در فکر حکومت بزرگ اسلامی باشند و این شدنی است. نه فقط جهانی بیندیشید بلکه عملکرد جهانی داشته باشید! انقلاب ما یعنی آرمانها به واقعیت می‌پیوندند. یعنی بریم سراغ کارهای نشدنی تا بشود.
انقلاب اسلامی به پشتوانه نظری ولایت فقیه در زمان غیبت معصوم، به منظور زمینه‌سازی ظهور و تشکیل حکومت مهدوی نمی‌خواهد بگذارد احکام و نظرات اسلام بر روی زمین بماند. امروز بر من و توست که نظرات اسلام را درباره مسائل جدید تبیین کنیم. یاد بگیریم، یادداشت و پایان‌نامه بنویسیم و از مراجع عزیزمان مطالبه کنیم. اگه من و تو نریم دنبال این حرفها، چه کسی می‌ره دنبال آرمان‌های امام؟ عدالت‌خواهی و مطالبهگری هنوز لُب انتظارات امام خامنه‌ای از ماست. تمدن بزرگ اسلامی را نسل ما می‌تواند/باید بسازد. انشاءالله نسل ما نسل ظهور است اگر کمی درک کنیم که به امام معصوم هم نیاز داریم!
ببخشید، طولانی شد!
سوتیتر:
عدالت‌خواهی و مطالبهگری هنوز لُب انتظارات امام خامنه‌ای از ماست. تمدن بزرگ اسلامی را نسل ما می‌تواند/باید بسازد. انشاءالله نسل ما نسل ظهور است اگر کمی درک کنیم که به امام معصوم هم نیاز داریم!
ظاهرا مردم علیه اسلام حوزه‌های علمیه قیام کردند! خون دلی که پدرمان از این متحجران و مارهای خوش خط و خال حوزه‌ها خورده، از هیچ‌کس نخورده
من از استاد رضی یاد گرفتم که اگر دانشگاه ما را از «در» بیرون کرد، از «پنجره» بیاییم تو. بنابراین خروج ما از حوزه علمی ارتباطات به همین سادگی‌ها نخواهد بود. همیشه هم تلاش کرده‌ام سهم خود را انجام بدهم. چه در زمینه علمی و چه در زمینه اجرایی. آخرین همکاری اجرایی من با دانشگاه، قضیه سایت دانشکده بود که در اوج فشارهای اردیبهشت ماه، وقت گذاشتم و نوشتم ولی متاسفانه هیچ پیگیری نشد. (اردیبهشت ماه، زمانی بود که از نظر ذهنی آمادگی تمام کردن پایان‌نامه بود!) یادم نیست به درخواستی از دانشکده، «نه» گفته باشم.
